Trạm Quan trắc và Phân tích Môi trường Biển ven bờ miền Bắc Việt Nam - thực trạng và định hướng

09/06/2011
Trạm Quan trắc và Phân tích Môi trường vùng biển ven bờ Miền Bắc là đơn vị phối thuộc nhiệm vụ giữa Tổng cục Môi trường và Viện Tài nguyên và Môi trường Biển, với chức năng quan trắc hàng năm chất lượng môi trường vùng biển ven bờ phía Bắc Việt Nam từ Trà Cổ (Quảng Ninh) đến Cửa Lò (Nghệ An), đồng thời tập huấn kỹ thuật trong quan trắc môi trường biển và tham gia xây dựng báo cáo hiện trạng môi trường biển hàng năm.

Đây là trạm đi đầu trong việc áp dụng chương trình đảm bảo và kiểm soát chất lượng (QA/QC) trong số các đài, trạm của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Để triển khai tốt chức năng được giao, Trạm được tổ chức gồm 8 nhóm nghiên cứu về hóa môi trường biển, địa môi trường biển, tài nguyên động vật và sinh thái biển, sinh vật phù du và vi sinh vật, tài nguyên thực vật và sinh thái biển, bảo tồn biển, hải dương học và khí tượng. Các nhóm này tiến hành các hoạt động chuyên môn từ khảo sát, thu mẫu ngoài hiện trường, bảo quản và vận chuyển mẫu về phòng thí nghiệm đến các kỹ thuật cao trong phân tích quan trắc, đánh giá theo các chuyên đề chuyên sâu như: thủy lý, thủy hóa, ô nhiễm kim loại nặng và dầu, các chất ô nhiễm bền (POPs)…; tài nguyên động vật đáy, động vật phù du, thực vật phù du, vi sinh vật…; đặc điểm cấp hạt của trầm tích, chất ô nhiễm trong trầm tích… Kết quả các chuyên đề nghiên cứu chuyên sâu này chính là cơ sở để lập ra các báo cáo quan trắc cho các hợp phần môi trường nước, sinh học và trầm tích. Từ đó, lập ra báo cáo quan trắc môi trường biển ven bờ miền Bắc.

Phân tích sinh học Phân tích hóa môi trường
Thu mẫu trầm tích Thu mẫu phù du

Từ khi ra đời năm 1994 đến nay, thành tựu quan trọng nhất của Trạm Quan trắc và Phân tích Môi trường vùng biển ven bờ Miền Bắc chính là xây dựng được bộ số liệu quan trắc môi trường biển ven bờ phía Bắc Việt Nam. Những số liệu này phục vụ hữu hiệu cho công tác kiểm soát, quản lý, bảo vệ môi trường biển Việt Nam, theo dõi và cảnh báo các diễn biến chất lượng môi trường và các sự cố xảy ra trong vùng gây tác động xấu đến sinh thái và con người (góp phần đánh giá các thiệt hại gây ra do sự cố môi trường trên biển như dầu tràn, thủy triều đỏ, đánh bắt hủy diệt, san hô chết…). Đồng thời, những số liệu, thông tin do Trạm cung cấp cũng đáp ứng nhu cầu điều tra, nghiên cứu môi trường biển Việt Nam trong công trình nghiên cứu các cấp của nhiều ngành, các bản đề xuất công nhận khu bảo tồn biển, khu bảo vệ sinh quyển biển, kỳ quan thế giới… Mặt khác, nhiều báo cáo, số liệu kết quả quan trắc đã được Trạm công bố trên tuyển tập Tài nguyên Môi trường biển, Khoa học Công nghệ biển, Tạp chí Môi trường, Tạp chí Độc học… để cộng đồng tiếp cận và sử dụng phục vụ cho các mục đích đào tạo, nâng cao nhận thức, hội nhập và chia sẻ quốc tế.

Ngoài ra, Trạm đã góp phần xây dựng các quy trình quan trắc và phân tích cho các hợp phần môi trường biển dưới phiên bản “Sổ tay phân tích”, “Tài liệu hướng dẫn áp dụng QA/QC”, đồng thời hỗ trợ đào tạo các cán bộ nghiên cứu nâng cao trình độ qua các lớp tập huấn ngắn hạn, dài hạn ở các trung tâm, viện nghiên cứu và các trường đại học.

Đến năm 2001, Trạm đã tiếp nhận và vận hành quan trắc trạm đo tự động môi trường không khí xung quanh, đáp ứng nhu cầu theo dõi các yếu tố khí tượng cơ bản và chất ô nhiễm trong môi trường khí vùng duyên hải;

Hiện nay, Trạm liên tục tìm hiểu và nghiên cứu áp dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại để phát triển các thông số quan trắc nhằm đáp ứng tính thời sự trong nước cũng như hội nhập quốc tế như ô nhiễm vùng, ô nhiễm xuyên biên giới bởi các chất bền, dầu mỡ và sinh vật ngoại xâm nhập…

Khảo sát sinh thái ngầm Đo các thông số hải dương học

Khảo sát môi trường nuôi trồng thủy sản

Mặc dù đã đạt được một số kết quả ban đầu đáng khích lệ, nhưng Trạm cần phải có những bước phát triển đột phá để đáp ứng kịp thời các vấn đề môi trường mới, phức tạp như theo dõi giám sát biến đổi khí hậu, cảnh báo phóng xạ từ các nhà máy điện nguyên tử và quan trắc chất lượng môi trường xuyên biên giới…

Để thực hiện tốt mục tiêu đó, Trạm cần được tăng cường đầu tư kinh phí, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và cơ sở vật chất kỹ thuật để phục vụ tốt công tác chuyên môn. Bên cạnh đó, hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm (như văn bản pháp luật, tài liệu hướng dẫn kỹ thuật, hệ thống tiêu chuẩn/quy chuẩn kỹ thuật, định mức kinh tế - kỹ thuật và đơn giá trong quan trắc môi trường) cũng là một việc làm quan trọng góp phần kiện toàn bộ máy hoạt động của Trạm.

Đồng bộ hóa những định hướng phát triển đó chính là cơ sở để Trạm Quan trắc và Phân tích Môi trường Biển ven bờ Miền Bắc tiếp tục phát triển hơn nữa, khẳng định vị thế trong hợp tác quốc tế về quan trắc các vùng biển ven bờ.

Nguồn: Viện Tài nguyên và Môi trường biển
Xử lý tin: Bích Diệp



Tags:
Tin liên quan