Thương mại hóa kết quả nghiên cứu: Cơ hội và giải pháp

Phó Chủ tịch Chu Hoàng Hà phát biểu khai mạc Hội nghị

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Chủ tịch Chu Hoàng Hà cho biết, năm 2025 đánh dấu chặng đường 50 năm xây dựng và phát triển của Viện Hàn lâm. Trong nửa thế kỷ qua, Viện Hàn lâm đã khẳng định vai trò tiên phong với những đóng góp to lớn cho sự nghiệp phát triển khoa học - công nghệ của đất nước.

Trong bối cảnh hiện nay, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã khẳng định vai trò then chốt của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong việc tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Viện Hàn lâm đã và đang đóng góp tích cực, không chỉ trong lĩnh vực nghiên cứu cơ bản và ứng dụng công nghệ, mà còn trong việc chuyển giao công nghệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu, góp phần nâng cao năng suất và cạnh tranh quốc gia.

Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã xây dựng Kế hoạch số 116/QĐ-VHL với các mục tiêu cụ thể đến năm 2030: tăng 50% số công bố quốc tế (SCIE/Scopus) và văn bằng sở hữu trí tuệ so với giai đoạn 2020-2025; phát triển 30 công nghệ lõi làm chủ hoàn toàn, tập trung vào trí tuệ nhân tạo, vật liệu tiên tiến, công nghệ sinh học; thu hút 20-30 nhà khoa học trẻ tài năng mỗi năm, đào tạo 5.000 nhà khoa học trình độ quốc tế; phát triển 20 nhóm nghiên cứu mạnh đạt chuẩn khu vực; thúc đẩy chuyển đổi số.

Việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu không chỉ là cầu nối giữa nghiên cứu và thị trường mà còn là chìa khóa thúc đẩy năng suất, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế. Hội nghị khoa học “Thương mại hóa kết quả nghiên cứu: Cơ hội và giải pháp” không chỉ là diễn đàn trao đổi học thuật mà còn là cơ hội để hiện thực hóa Nghị quyết 57-NQ/TW.

Các báo cáo trình bày tại Hội nghị chủ yếu đề cập đến những khó khăn, rào cản trong cơ chế chính sách; chia sẻ những kết quả nghiên cứu, ứng dụng và triển khai công nghệ nổi bật, trải dài trên nhiều lĩnh vực của Viện Hàn lâm trong giai đoạn 2020-2025 nhằm tạo điều kiện để các nhà khoa học trẻ tìm hiểu về Viện Hàn lâm, thu hút các tài năng trẻ về đóng góp cho sự nghiệp khoa học Việt Nam.

TS. Võ Thành Phong - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã nêu các chính sách tháo gỡ cho các nhà khoa học trong Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết số 193/2025/QH15, như giao quyền tự chủ nhiều hơn trong việc sử dụng kinh phí thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ; chấp nhận rủi ro và độ trễ trong nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo. Song song với đó là tăng kinh phí đầu tư cho nghiên cứu phát triển, phấn đấu đạt 2% tổng sản phẩm quốc nội, trong đó kinh phí từ xã hội hóa đạt 60%.

PGS.TS. Hà Phương Thư - Giám đốc Trung tâm Vật liệu y sinh tiên tiến, Viện Khoa học vật liệu chia sẻ kinh nghiệm trong chuyển giao nghiên cứu khoa học

Chia sẻ kinh nghiệm trong chuyển giao nghiên cứu khoa học, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hà Phương Thư, Giám đốc Trung tâm Vật liệu y sinh tiên tiến, Viện Khoa học vật liệu (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho rằng, hiện, Bộ Khoa học và Công nghệ đang có những chính sách thúc đẩy sự phát triển của "thị trường khoa học và công nghệ". Thị trường này sẽ hoạt động một cách sôi động hơn khi sợi dây kết nối giữa "cung" và "cầu" được liên kết chặt chẽ. Các nhà khoa học chính là "cung"; doanh nghiệp, nhu cầu của người dân chính là "cầu".

“Thời gian tới, các nhà khoa học và doanh nghiệp cần phải có mối liên kết chặt chẽ, hiệu quả hơn. Muốn thực hiện tốt vai trò của mình, nhà khoa học cần phải nắm vững công nghệ, tạo ra các sản phẩm đáp ứng được với nhu cầu của thị trường, có khả năng chủ động tìm kiếm, thu hút các nguồn đầu tư cho các hoạt động nghiên cứu. Doanh nghiệp phải có khả năng nắm bắt và phát triển thị trường; thu hút các nguồn đầu tư cho quá trình sản xuất và thương mại hóa sản phẩm”, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hà Phương Thư chia sẻ.

Ông Nguyễn Quang Thái - Chủ tịch Tập đoàn Dược Thái Minh đề xuất giải quyết các điểm nghẽn và thúc đẩy quá trình hợp tác chuyển giao khoa học công nghệ

Dưới góc nhìn doanh nghiệp khoa học công nghệ, ông Nguyễn Quang Thái - Chủ tịch Tập đoàn Dược Thái Minh đề xuất giải quyết các điểm nghẽn và thúc đẩy quá trình hợp tác chuyển giao khoa học công nghệ; trong đó, doanh nghiệp cần thay đổi tư duy về "giá trị đem lại cho Nhà nước”; xây dựng "Sàn giao dịch khoa học công nghệ"; tăng cường đầu tư cho truyền thông đến nhà khoa học, doanh nghiệp và người tiêu dùng đối với các sản phẩm khoa học công nghệ. Bên cạnh đó, Nhà nước cần tăng thêm ngân sách đầu tư cho các đề tài nghiên cứu; mở rộng đầu tư không chỉ các đề tài nghiên cứu mà còn ứng dụng triển khai và phát triển sản phẩm khoa học công nghệ trong thực tiễn.

Trong khuôn khổ hội thảo, Tiểu ban Ứng dụng và Triển khai công nghệ tổ chức tọa đàm về thương mại hoá kết quả nghiên cứu để các chuyên gia, các nhà khoa học và doanh nghiệp cùng trao đổi, giải đáp những băn khoăn của nhà khoa học về giải pháp để các kết quả nghiên cứu tiếp cận được doanh nghiệp. Từ đó tìm ra hướng đi phù hợp, nhắm khai thác tối đa tiềm năng của khoa học và công nghệ trong phát triển kinh tế - xã hội. Các bên đều kỳ vọng với những cơ chế chính sách mới, thời gian tới sẽ có nhiều kết quả nghiên cứu của nhà khoa học được thị trường đón nhận.

Chụp ảnh lưu niệm

Thanh Hà