Mới: Sóng xung kích lớn nhất trong vũ trụ
Abell 3667 là một cụm thiên hà hỗn loạn nằm cách Trái Đất khoảng 730 triệu năm ánh sáng. Bao gồm 2 cụm (hoặc 2 nhóm) thiên hà đâm vào nhau, Abell chưa hơn 550 thiên hà riêng lẻ chậm rãi xoay quanh một nhóm lớn. Dù không dễ dàng để quan sát với phần lớn kính thiên văn, vụ va chạm vũ trụ này vẫn tạo ra sự nhiễu loạn trong khu vực. Sóng xung kích phát ra từ cả hai bên của cụm thiên hà sáp nhập, chỉ có thể nhìn thấy dưới dạng bước sóng vô tuyến.
Nghiên cứu mới được công bố hôm 7/2 trên tạp chí Astronomy & Astrophysics mô tả chi tiết làn sóng khổng lồ này. Sử dụng kính viễn vọng vô tuyến MeerKAT ở Nam Phi, các nhà khoa học chụp ảnh hai phần của sóng xung kích và phát hiện cấu trúc phức tạp hơn nhiều so với những quan sát trước đây. Trưởng nhóm nghiên cứu Francesco de Gasperin, nhà khoa học ở Đài quan sát Hamburg tại Đức cho biết sóng xung kích đóng vai trò như máy gia tốc hạt khổng lồ thúc đẩy electron di chuyển gần tới vận tốc ánh sáng.
Hình ảnh sóng xung kích khi quan sát dưới bước sóng vô tuyến (Nguồn ảnh: Francesco de Gasperin, SARAO)
Theo nhóm nghiên cứu, sóng xung kích phát ra lần đầu tiên cách đây khoảng 1 tỷ năm trước khi hai cụm thiên hà tạo nên Abell 3667 va chạm. Các cụm thiên hà là cấu trúc đồ sộ nhất gắn kết nhờ lực hấp dẫn trong vũ trụ. Khi hai trong số chúng sáp nhập, chúng giải phóng một nguồn năng lượng lớn nhất kề từ vụ nổ Big Bang.
Khi sóng xung kích bắn các electron vào không gian với tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng, những hạt này xuyên qua từ trường trong khu vực, tạo ra các vòm sóng vô tuyến kép. Các nhà khoa học phát hiện ra mỗi vòm sóng vô tuyến di chuyển với tốc độ hơn 3,3 triệu dặm/giây (5,3 triệu km/s), cách nhau khoảng 13 triệu năm ánh sáng và lớn gấp 60 lần dải Ngân Hà vốn có đường kính khoảng 100.000 năm ánh sáng.
Nguồn: Live Science
Xử lý tin: Phương Hà