Máy phân tích phổ Micro-Raman xách tay chuyên dụng
Hiện tượng tán xạ không đàn hồi của bức xạ ánh sáng khi va chạm với các phân tử vật chất đã được phát hiện trong công trình nghiên cứu của nhà vật lý Ấn Độ C.V. Raman. Một phần nhỏ các photon tới tương tác với các phân tử bị thay đổi năng lượng tương ứng với mức năng lượng dao động của các cấu trúc phân tử khác nhau được gọi là hiệu ứng tán xạ tổ hợp (hay tán xạ Raman). Phương pháp phổ tán xạ Raman đã trở thành một trong các phương pháp phân tích, định danh hóa chất, vật liệu hiệu quả, phổ biến, đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong các phòng thí nghiệm.
Khoảng 10 năm gần đây, thừa hưởng những thành tựu của công nghệ laser, vi điện tử, kính lọc sắc màng mỏng, trên thị trường đã xuất hiện các thiết bị đo phổ Raman xách/cầm tay nhỏ gọn dưới dạng các công cụ hỗ trợ nghiệp vụ cho các ngành hải quan, an ninh, giám sát môi trường, sản xuất hóa chất, dược phẩm, trong công tác xác định, kiểm định nhanh hóa chất tại hiện trường, trên dây truyền sản xuất.
Máy phân tích phổ Micro-Raman xách tay chuyên dụng được xây dựng và chế tạo theo đề tài của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam có mã số KHCBVL.06-20/21, do PGS.TS Đỗ Quang Hòa và nhóm NanoBioPhotonics - Viện Vật lý thực hiện, đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Bằng độc quyền sáng chế số 31678 ngày 16/3/2022. Thiết bị có kích thước 28 x 46 x 62 cm, trọng lượng 12 kg sử dụng nguồn điện 19DC, có thể đáp ứng các yêu cầu nhận diện, định danh các hóa chất, vật liệu dễ cháy nổ tại hiện trường hoặc tại phòng thí nghiệm.
Thiết bị được cấu tạo theo từng khối (module) được kết nối bằng các sợi quang đơn mode hoặc đa mode thuận tiện trong thiết kế và dễ dàng phát triển trong tương lai. Một trong các thiết kế đặc biệt của hệ máy là module mang mẫu có cơ cấu dịch chuyển ngẫu nhiên hoặc có kiểm soát bằng phần mềm điều khiển. Việc xử lý số liệu thu nhận theo nguyên lý học sâu (deep-learning) cho phép nhận biết nhanh, chính xác danh tính của các đối tượng phân tích. Bàn mang mẫu có cơ chế dịch chuyển điều khiển đồng bộ với quá trình chiếu sáng và thu nhận dữ liệu sẽ giảm thiểu sự phá hủy mẫu. Cấu hình chiếu sáng và thu nhận dữ liệu đồng tiêu được tích hợp trong hệ máy không những cho phép tăng cường độ nhạy phép phân tích mà còn cho phép xác định phân bố thành phần đối tượng phân tích trên bề mặt mẫu dưới dạng một bản đồ phổ Raman hai chiều.
Thanh Hà