Hội thảo Phổ biến kiến thức KH&CN: Vũ trụ học và các hành tinh ngoài hệ mặt trời
Hội thảo được tổ chức nhân dịp Giải thưởng Nobel về Vật lý 2019 được trao cho các nhà Thiên văn – Vũ trụ học vì những thành tựu xây dựng nền tảng lý thuyết của vũ trụ học và sự phát hiện ra ngoại hành tinh quay quanh ngôi sao giống Mặt Trời. Hội thảo mong muốn truyền tải tri thức cho cộng đồng cũng như bồi đắp niềm đam mê khoa học cho các nhà nghiên cứu, sinh viên, và những người yêu thích ngành vũ trụ học, thiên văn học.
Toàn cảnh hội thảo
Các đại biểu tham dự đã được nghe 3 nhà khoa học diễn giải, truyền đạt kiến thức về KH&CN như (1) “Khám phá các hành tinh mới ngoài hệ Mặt Trời” do PGS.TS Đinh Văn Trung, Viện trưởng Viện Vật lý trình bày; (2) “ Kỷ nguyên vàng của Vũ trụ học” do TS. Đỗ Quốc Tuấn, Viện Nghiên cứu tiên tiến Phenikaa, Trường Đại học Phenikaa trình bày; (3) “Vật lý thiên văn trong kỷ nguyên mới” do PGS.TS. Phạm Ngọc Điệp, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam.
Về chủ đề “Khám phá các hành tinh mới ngoài hệ Mặt Trời” PGS.TS Đinh Văn Trung giới thiệu lịch sử quá trình tìm kiếm hành tinh ngoài hệ Mặt Trời, các nguyên lý vật lý và phương pháp được sử dụng hiện nay như hiệu ứng Doppler, hiện tượng thiên thực, hiệu ứng vi thấu kính hấp dẫn cũng như các đối tượng được quan sát như sao giống với mặt trời, sao lùn. Các xu hướng nghiên cứu trong tương lai cũng được đề cập đến bao gồm tìm kiếm các ngoại hành tinh tương tự trái đất, tìm kiếm chỉ dấu của hoạt động sinh học. Theo PGS.TS Đinh Văn Trung, trong quá trình tìm kiếm sự sống ngoài Trái đất, việc phát hiện và quan sát các hành tinh ngoài hệ Mặt trời - nơi tồn tại các điều kiện phù hợp cho sự sống hình thành và phát triển - là bước đi đầu tiên vô cùng quan trọng nhưng cũng đầy thách thức. Đó là lý do con người phải tìm kiếm sự sống ngoài Trái đất, tìm hiểu các phân tử liên quan đến quá trình sống...
TS. Đỗ Quốc Tuấn, Viện Nghiên cứu tiên tiến Phenikaa, Trường Đại học Phenikaa tổng kết ngắn gọn những kết quả nghiên cứu quan trọng con người đã và đang đạt được trong kỷ nguyên vàng này: Vũ trụ học là một lĩnh vực của Thiên văn cũng như Vật lý, nghiên cứu sự hình thành và phát triển của Vũ trụ ở các thang khoảng cách rộng lớn nhất. Nhờ vào sự phát triển của khoa học-công nghệ, mà đặc biệt là Vật lý, sự hiểu biết của con người về Vũ trụ ngày càng trở nên rõ nét và chính xác. Thuyết tương đối rộng của Einstein là công cụ lý thuyết tuyệt vời, đã và đang giúp cho các nhà Vật lý cũng như Vũ trụ học đạt được những thành tựu nghiên cứu về Vũ trụ học rất đáng kinh ngạc trong suốt thế kỷ 20 và những thập niên đầu thế kỷ 21. Có những kết quả nghiên cứu đã làm thay đổi hoàn toàn cách con người quan sát, tưởng tượng về Vũ trụ. Có thể nói rằng chúng ta đang sống trong kỷ nguyên vàng của Vũ trụ học. Các giải thưởng lớn nhất về Vật lý như giải Nobel hay huy chương Dirac gần đây đều đã được trao cho các nhà Vũ trụ học.
PGS.TS. Phạm Ngọc Điệp, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam đã trình bày về những câu hỏi lớn chưa có lời giải đáp của vật lý thiên văn, bình luận về xu hướng, cách tiếp cận để giải quyết những câu hỏi lớn này. Qua đó mang lại cho người nghe một góc nhìn về vật lý thiên văn trong thế kỷ mới.
Các diễn giả cùng ban tổ chức hội thảo
Chụp ảnh lưu niệm cuối buổi hội thảo
