Hội nghị “Khoa học vật liệu phục vụ sự nghiệp hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế”
Dự Hội nghị, có GS.VS. Lê Trường Giang - Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; TS. Nguyễn Tiến Tài - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ; PGS.TS. Phan Tiến Dũng - Trưởng Ban Ứng dụng và Triển khai công nghệ cùng lãnh đạo các đơn vị trực thuộc và các nhà khoa học thuộc Viện Hàn lâm.
Ban Tổ chức Hội nghị gồm: GS.TS. Nguyễn Quang Liêm - Chủ tịch Hội đồng Khoa học ngành Khoa học Vật liệu; GS.TS. Thái Hoàng - Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học ngành Khoa học Vật liệu, PGS.TS. Đoàn Đình Phương - Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học ngành Khoa học Vật liệu, các nhà khoa học là thành viên Hội đồng Khoa học ngành Khoa học Vật liệu.
Năm 1975, Viện Khoa học Việt Nam (nay là Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) được Hội đồng Chính phủ thành lập trên cơ sở Trung tâm nghiên cứu khoa học trực thuộc Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ), với sứ mạng là cơ quan khoa học quốc gia, làm nòng cốt cho sự phát triển các lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật. Hướng tới kỷ niệm 50 năm thành lập Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Hội đồng khoa học ngành Khoa học vật liệu (VAST03) tổ chức “Hội nghị Khoa học vật liệu phục vụ sự nghiệp hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế”, báo cáo tổng quan những kết quả nghiên cứu nổi bật trong giai đoạn 2020-2025.
Phát biểu khai mạc, GS.TS. Nguyễn Quang Liêm nhấn mạnh, trong chuỗi hội nghị kỷ niệm 50 năm thành lập Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, ngành Khoa học Vật liệu đã tổ chức Hội nghị đầu tiên, trở thành sự kiện mở màn. Điều này có lẽ cũng phản ánh sứ mệnh quan trọng của ngành Khoa học Vật liệu - một lĩnh vực có nền tảng từ Vật lý, Hóa học, Khoáng vật học và Kim loại học, đóng vai trò cốt lõi cho nhiều công nghệ tiên tiến.
Trong bối cảnh hiện nay, sự phát triển của khoa học và công nghệ đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ Đảng, Nhà nước và Chính phủ. Minh chứng rõ ràng là Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, ban hành ngày 22/12/2024, xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực đột phá quốc gia. Tiếp đó, ngày 09/01/2025, Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ: Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đặc biệt, ngày 13/01/2025, tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, đã nhấn mạnh quyết tâm chính trị cao nhất trong việc thúc đẩy khoa học và công nghệ phát triển mạnh mẽ.
“Với những quyết sách quan trọng này, các nút thắt và điểm nghẽn trong hoạt động khoa học và công nghệ của đất nước đang dần được tháo gỡ. Từ Nghị quyết của Quốc hội, chúng ta sẽ có những Nghị định của Chính phủ và các thông tư hướng dẫn từ các bộ ngành, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của lĩnh vực này. Vì vậy, hội nghị của chúng ta hôm nay không chỉ diễn ra trong điều kiện “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” mà còn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các chính sách, chủ trương lớn. Hội nghị “Khoa học vật liệu phục vụ sự nghiệp hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế” đã được tổ chức với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ công tác biên tập, in ấn tài liệu đến triển khai nội dung của cuốn kỷ yếu với 50 bài báo cáo - con số mang ý nghĩa đặc biệt trong dịp kỷ niệm 50 năm thành lập Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Đây là những báo cáo tổng quan từ 8 đơn vị hoạt động trong lĩnh vực Khoa học Vật liệu, thể hiện sự phát triển và đóng góp quan trọng của ngành trong thời gian qua”, GS.TS. Nguyễn Quang Liêm khẳng định.
6 báo cáo tổng quan tiêu biểu được trình bày từ các đơn vị: Viện Khoa học vật liệu, Viện Kỹ thuật nhiệt đới, Viện Hóa học, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển công nghệ cao, Viện Khoa học vật liệu ứng dụng và Viện Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ Nha Trang.
Các thành tựu nghiên cứu khoa học và công nghệ của ngành Khoa học vật liệu đã được tổng kết chi tiết trong “Tuyển tập báo cáo Hội nghị Khoa học vật liệu phục vụ sự nghiệp hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế”, tập trung vào các lĩnh vực như: Vật liệu và công nghệ năng lượng tái tạo; vật liệu quang điện tử và quang tử; vật liệu điện tử và điện từ, công nghệ plasma; vật liệu y – sinh, chăm sóc sức khỏe và nông nghiệp; vật liệu kim loại và công nghệ chống ăn mòn; chế biến khoáng sản và bảo vệ môi trường và vật liệu phục vụ quốc phòng, an ninh.
Ban Tổ chức của Hội nghị đã lựa chọn được 50 báo cáo tiêu biểu, trong đó có những hướng nghiên cứu mang tính đổi mới. Đặc biệt, một số báo cáo còn gợi mở những định hướng mới mà ngành khoa học vật liệu có thể triển khai trong tương lai. Theo GS. Nguyễn Quang Liêm, cùng với các hướng truyền thống đã đạt nhiều thành tựu, một số vấn đề khoa học công nghệ vật liệu tiên tiến nên được triển khai nghiên cứu tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, như: Phát triển công nghệ vật liệu và chuyển hóa CO₂; Nghiên cứu sử dụng hiệu quả tài nguyên đất hiếm; Phát triển công nghệ và thiết bị sản xuất nanoporous silica từ trấu; Vật liệu từ nguồn tài nguyên Việt Nam và phát triển kinh tế biển; Nghiên cứu định hướng ứng dụng vật liệu nhiệt điện và áp điện; Công nghệ vật liệu bán dẫn thế hệ mới, linh kiện điện tử, điện từ, quang điện tử và quang tử cho ứng dụng đặc biệt; Phát triển ứng dụng công nghệ plasma; Phát triển khoa học dữ liệu về vật liệu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo thiết kế và dự báo tính chất vật liệu.
Phát biểu tại Hội nghị, TS. Nguyễn Tiến Tài cho rằng, Hội nghị không chỉ là dịp để tổng kết các nhiệm vụ khoa học công nghệ mà còn là cơ hội để nhìn lại những thành tựu nghiên cứu chất lượng cao, trải dài từ các ứng dụng dân sinh đến các vấn đề chiến lược phục vụ quốc phòng. TS. Nguyễn Tiến Tài cũng chia sẻ thêm về những điểm mới của Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cụ thể như: Thành lập, điều hành doanh nghiệp từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; Chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; Khoán chi trong thực hiện nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ…
Hội nghị đã diễn ra thành công tốt đẹp, thể hiện qua chất lượng tài liệu, các báo cáo khoa học cũng như công tác tổ chức. Điều này khẳng định sự chuẩn bị kỹ lưỡng, khoa học của Ban Tổ chức cùng với hỗ trợ của các cơ quan quản lý, đặc biệt là sự chỉ đạo sát sao của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Ngoài ra, hợp tác quốc tế cũng là một yếu tố quan trọng, giúp ngành khoa học vật liệu Việt Nam tiếp cận tri thức tiên tiến, tranh thủ sự hỗ trợ về chuyên môn và cơ sở vật chất từ các đối tác nước ngoài. Hội nghị không chỉ là dịp tổng kết các kết quả nghiên cứu mà còn mở ra cơ hội mới, giúp các nhà khoa học tiếp tục cống hiến, đóng góp vào sự nghiệp khoa học và công nghệ Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, góp phần hiện đại hóa đất nước và nâng cao vị thế khoa học công nghệ của Việt Nam trên trường quốc tế.
Một số hình ảnh tại Hội nghị:
Toàn cảnh Hội nghị
Chụp hình lưu niệm tại Hội nghị
GS.TS. Nguyễn Quang Liêm - Chủ tịch Hội đồng Khoa học ngành Khoa học Vật liệu phát biểu khai mạc Hội nghị
TS. Nguyễn Tiến Tài, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu tại Hội nghị
GS.TS. Thái Hoàng - Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học ngành Khoa học Vật liệu
PGS.TS. Đoàn Đình Phương - Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học ngành Khoa học Vật liệu
Một số hình ảnh trình bày báo cáo tại Hội nghị
Cung cấp tin: Kiều Anh, Nam Phương - Trung tâm Thông tin - Tư liệu
Xử lý tin: Mai Lan
