Chương trình hành động của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam theo về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045

Với đường bờ biển chạy dài 1800km, Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ (sau đây viết tắt BTB&DHTB) có vị trí địa chính trị đặc biệt, là “mặt tiền” của quốc gia, “khúc ruột” của Tổ quốc, là “cửa ngõ” ra biển cả, “bệ đỡ” cho các tỉnh Tây Nguyên, kết nối hành lang kinh tế Đông - Tây. Đây cũng là khu vực có nhiều tài nguyên thiên nhiên đa dạng, phong phú: Chiếm 100% trữ lượng Cromit, 60% trữ lượng thiếc, 20% trữ lượng sắt, 44% trữ lượng đá vôi xi măng của cả nước, được phân bố khá tập trung tại một số địa phương, tạo thuận lợi cho việc khai thác, chế biến. Về hành chính, BTB&DHTB bao gồm 14 tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc Trung ương từ Thanh Hóa đến Bình Thuận, có diện tích chiếm 28,9% diện tích của cả nước, nhưng dân số của vùng năm 2020 khoảng 20,343 triệu người (chiếm 20,8% dân số cả nước) với hơn 50 dân tộc anh em cùng chung sống. Mặc dù, có vai trò rất quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) đất nước, đặc biệt là kinh tế biển và bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững chủ quyền biển đảo của Tổ quốc nhưng vùng BTB&DHTB hiện vẫn có nhiều chỉ số phát triển thấp hơn mức trung bình của cả nước; tiềm năng, lợi thế của vùng BTB&DHTB, nhất là lợi thế về kinh tế biển, chưa được khai thác hợp lý, phát huy có hiệu quả để trở thành nguồn nội lực quan trọng cho phát triển KT-XH; các cực tăng trưởng, trung tâm phát triển và vùng kinh tế trọng điểm miền Trung chưa thể hiện rõ vai trò là động lực tăng trưởng, đầu tàu dẫn dắt kinh tế vùng; khu vực miền núi phía Tây vẫn là khu vực khó khăn; phát triển văn hoá, xã hội chưa đáp ứng kịp yêu cầu trong tình hình mới... Để thực sự phát triển bền vững khu vực có vị thế địa chính trị quan trọng của Việt Nam, nhằm bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 03/11/2022 về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng BTB&DHTB đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (sau đây gọi là Nghị quyết số 26-NQ/TW). Để đạt được các mục tiêu đề ra của Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 29/12/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị quyết số 168/NQ-CP của Chính phủ ban hành Chương trình hành động (sau đây gọi là Nghị quyết số 168/NQ-CP) thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW với mục tiêu phát triển đến năm 2045, BTB&DHTB thành một vùng phát triển nhanh và bền vững, mạnh về kinh tế biển; có một số trung tâm công nghiệp, dịch vụ, hợp tác quốc tế lớn ngang tầm khu vực châu Á, với các khu kinh tế ven biển hiện đại và hệ thống đô thị ven biển thông minh, bền vững, có bản sắc riêng, thân thiện với môi trường, có khả năng chống chịu cao trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Theo quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (theo Nghị định số 106/2022/NĐ-CP ngày 24/12/2022 của Chính phủ), Chiến lược phát triển Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (sau đây gọi tắt là Viện Hàn lâm) đến năm 2030 và tầm nhìn 2045 và trên cơ sở các kết quả nghiên cứu của các đơn vị, cá nhân trực thuộc đã thực hiện, Viện Hàn lâm ban hành Chương trình hành động để triển khai thực hiện nhằm thúc đẩy phát triển KT-XH và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng BTB&DHTB đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 hiệu quả, đạt và vượt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Chương trình hành động gồm các nội dung chính sau đây: