Thông tin Đề tài

Tên đề tài Nghiên cứu khai thác, phát triển một số loài Lan có giá trị kinh tế cao của Tây Nguyên trên cơ sở ứng dụng công nghệ chiếu sáng LED và các chế phẩm sinh học
Mã số đề tài ĐL0000.02/21-23
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Công nghệ cao
Thuộc Danh mục đề tài Đề tài độc lập cấp Viện Hàn lâm KHCNVN
Họ và tên TS. Đỗ Thị Gấm
Thời gian thực hiện 01/01/2021 - 30/06/2024
Tổng kinh phí 1.500 triệu đồng
Xếp loại Đạt loại B
Mục tiêu đề tài

Mục tiêu chung:  Khai thác, phát triển bền vững 02 loài Lan có giá trị kinh tế cao (Giả hạc Di Linh (Dendrobium anosmum Lindl.); Lan Kiếm (Cymbidium sp.) tại khu vực Tây Nguyên theo hướng sản xuất hàng hóa kết hợp bảo tồn.
Mục tiêu cụ thể:
+   Xây dựng quy trình nhân giống in vitro và hướng dẫn chăm sóc cây con trong vườn ươm dưới ánh sáng LED nông nghiệp cho 01 loài Lan giả hạc (Dendrobium anosmum Lindl.)
+   Xây dựng quy trình nhân giống in vitro và hướng dẫn chăm sóc cây con trong vườn ươm dưới ánh sáng LED nông nghiệp cho 01 loài Lan Kiếm (Cymbidium sp.)
+    Xây dựng mô hình sản xuất 02 loài lan có giá trị kinh tế cao của Tây Nguyên (Giả hạc Di Linh (Dendrobium anosmum Lindl.); Lan Kiếm (Cymbidium sp.) trên cơ sở ứng dụng công nghệ chiếu sáng LED và các chế phẩm sinh học.
+    Chuyển giao các quy trình nhân giống in vitro và hướng dẫn chăm sóc, nuôi trồng các loài lan nghiên cứu cho Khu nông nghiệp công nghệ cao của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tại tỉnh Đăk Lăk.

 

Kết quả chính của đề tài

- Về khoa học:
+    Đã lựa chọn được môi trường nuôi cấy in vitro phù hợp cho cây lan giả hạc Di Linh và cây lan Kiếm.
+    Đã xây dựng được quy trình nhân giống in vitro dưới ánh sáng đèn LED cho cây lan Giả hạc Di Linh (Dendrobium anosmum Lindl.). Đèn LED Blue (465 nm) được sử dụng cho quá trình nhân nhanh cụm PLBs, tỷ lệ phát sinh PLBs lên đến 79,56% sau 2 tháng nuôi cấy. Đèn LED kết hợp BR37 là thích hợp nhất đối với quá trình tái sinh chồi từ cụm PLBs với số lượng chồi/cụm đạt khoảng 7,33 chồi. Thời gian xuất hiện chồi cũng ngắn hơn so với nuôi cấy dưới đèn huỳnh quang. Đèn LED BRW 151 với sự kết hợp của ánh sáng trăng ấm có tác dụng kích thích sinh trưởng của lan Giả hạc Di Linh ra rễ tạo cây hoàn chỉnh. Tỷ lệ cây ra rễ in vitro xấp xỉ 100%, cây Lan sinh trưởng tốt trong giai đoạn vườn ươm với tỷ lệ sống sót cao.
+    Đã xây dựng được quy trình nhân giống in vitro dưới ánh sáng đèn LED cho cây lan Kiếm (Cymbidium sp.). Đèn LED Blue (465 nm) thích hợp cho quá trình cảm ứng phát sinh và phát triển của cụm PLBs từ hạt. Ánh sáng kết hợp đỏ và xanh đơn sắc ở kiểu đèn LED BR37 phù hợp cho cả quá trình tái sinh, nhâ nhanh chồi từ cụm PLBs cũng như giai đoạn đầu của quá trình cảm ứng ra rễ. trong khi đó, đèn LED BRW151 có khả năng kích thích cây in vitro sinh trưởng tốt hơn trước khi chuyển sang vườn ươm.
+    Đã đánh giá được ảnh hưởng của chế độ chăm sóc, chiếu sáng và các chế phẩm sinh học (dịch giun quế, nano Ag, thuốc trừ sâu Anisaf SH-01) đến sinh trưởng, phát triển của cây lan trong điều kiện vườn ươm.
- Về ứng dụng:
+    Đã Xây dựng được 2 quy trình nhân giống in vitro dưới ánh sáng đèn LED cho cây lan Giả hạc Di Linh (Dendrobium anosmum Lindl.) và cây lan Kiếm (Cymbidium sp.).
+    Đã xây dựng được bộ tài liệu hướng dẫn nhân giống in vitro và chăm sóc, nuôi trồng lan Giả Hạc Di Linh và  lan Kiếm
+    Đã xây dựng 02 bộ tài liệu hướng dẫn chăm sóc cây Lan Giả hạc Di Linh và cây lan Kiếm ở giai đoạn vườn ươm
+    Đã xây dựng được 02 mô hình sản xuất Lan Giả hạc Di Linh và lan Kiếm trên cơ sở ứng dụng công nghệ chiếu sáng LED và các chế phẩm sinh học với quy mô 500-750 cây thương phẩm trên diện tích 250m2.

 

Những đóng góp mới

-    Đã lựa chọn được môi trường nuôi cấy in vitro phù hợp cho cây lan Giả hạc Di Linh và cây lan Kiếm.
-    Đã xây dựng được quy trình nhân giống in vitro dưới ánh sáng LED cho cây lan Giả hạc Di Linh và lan Kiếm.
-    Đã xây dựng được 02 mô hình sản xuất lan Giả hạc Di Linh và lan Kiếm trên cơ sở ứng dụng công nghệ chiếu sáng LED và các chế phẩm sinh học.

 

*** Sản phẩm cụ thể giao nộp:

- Các bài báo đã công bố: 03 bài báo đăng trên tạp chí chuyên nghành và hội thảo trong ngước.
+    Đỗ Thị Gấm, Phan Thị Lan Anh, Nguyễn Thị Thu, Hà Việt Sơn, Nguyễn Khắc Hưng (2023). Ảnh hưởng của ánh sáng LED xanh trong nhân giống in vitro cây lan Giả hạc Di Linh (Dendrobium annosmum Lindl.). Công bố trên Báo cáo Khoa họa của Hội nghị Khoa học Công nghệ Sinh học toàn quốc, trang 1045-1051, năm 2023.
+    Phan Thị Lan Anh, Đỗ Thị Gấm, Nguyễn Thị Thu, Nguyễn Quang Huy, Nguyễn Hồng Ngọc, Nguyễn Thị Thanh Huyền, Nguyễn Khắc Hưng (2024). Hoàn thiện quy trình nhân giống in vitro cây lan Kiếm lai tao (Cymbidium sp.) thông qua tái sinh PLBs. Tạp chí Rừng & Môi trường, 120:30-33
+    Nguyễn Hồng Ngọc, Nguyễn Văn Huân, Mai Thị Như Trang, Ninh Khắc Bẩy, Đỗ Thị Gấm, Phan Thị Lan Anh, Vũ Thị Hiền, Nguyễn Khắc Hưng, Nguyễn Quang Huy (2024). Ảnh hưởng của một số yếu tố đến sinh trưởng, phát triển của cây lan Giả hạc Di Linh in vitro trong giai đoạn vườn ươm. Tạp chí Rừng & Môi trường, 122:134-140
- Các bằng sáng chế, giải pháp hữu ích: 01 giải pháp hữu ích có quyết định chấp nhận đơn hợp lệ
+ Tên Giải pháp hữu ích: Quy trình nhân giống cây lan kiếm (Cymbidium sp.) bằng kỹ thuật nuôi cấy in vitro dưới ánh sáng LED đa phổ.
+ Quyết định chấp nhận đơn số: 75904/QĐ-SHTT ngày 25/06/2024.

Địa chỉ ứng dụng

Các kết quả nghiên cứu của đề tài đã được triển khai ứng dụng trong sản xuất cây lan Giả hạc Di Linh và cây lan Kiếm tại Khu nông nghiệp công nghệ cao của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tại tỉnh Đăk Lăk.

Kiến nghị

-    Tiếp tục đánh giá khả năng ứng dụng của công nghệ chiếu sáng LED trên một số đối tượng khác thuộc chi lan Kiếm và lan Giả hạc
-    Tiếp tục đánh giá hiệu quả kinh tế, chất lượng cây thương phẩm tạo thành ở quy mô lớn hơn
-    Tổ chức hội thảo phổ biến công nghệ chiếu sáng LED trong nhân giống in vitro cây lan Giả hạc Di Linh và lan Kiếm tới các khu vực sản xuất có nhu cầu.

 

Ảnh nổi bật đề tài
1730949761693-DoGam.png