Thông tin Đề tài

Tên đề tài Nghiên cứu mối quan hệ tiến hóa của các loài dơi, ngoại ký sinh trùng và virus từ chúng dựa trên những dẫn liệu thu ở Hungary và Việt Nam
Mã số đề tài QTHU01.01/22-23
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật
Cơ quan phối hợp Viện nghiên cứu Tiến hoá, Trung tâm Nghiên cứu Sinh thái, Viện Hàn lâm Khoa học Hungary
Thuộc Danh mục đề tài Nhiệm vụ Hợp tác Quốc tế
Họ và tên TS. Vương Tân Tú; TS. Gábor Földvári
Thời gian thực hiện 01/06/2022 - 31/12/2024
Tổng kinh phí 200 triệu đồng
Xếp loại Xuất sắc
Mục tiêu đề tài

- Mục tiêu chính của nhiệm vụ này nhằm cung cấp dữ liệu khoa học và nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ trẻ để phát triển các chương trình nghiên cứu bảo tồn dơi cũng như giảm thiểu nguy cơ lây truyền các bệnh do ngoại ký sinh trùng, virus từ chúng cho người và vật nuôi ở Việt Nam và Hungary. Mục tiêu cụ thể của nhiệm vụ bao gồm:
    - Xác định sự đa dạng, phân bố, quá trình tiến hoá và phát sinh chủng loại của các loài dơi thu ở mỗi nước và những khu vực liên quan;
    - Đánh giá sự lưu hành và vai trò dịch tễ của các loài ngoại ký sinh trùng và các chủng virustrên các cá thể dơi thu được tại Việt Nam và Hungary;
- Phối hợp đào tạo cán bộ trẻ ở mỗi nước về nghiên cứu bảo tồn dơi và các lĩnh vực liên quan.

Kết quả chính của đề tài

- Các thành viên đã tiến hành các nghiên cứu thực địa và trong phòng thí nghiệm theo đúng nội dung đã đăng ký ở cả hai nước. Kết quả thu được từ những nghiên cứu này đã và sẽ được công bố dưới dạng các bài báo khoa học trên các tạp chí quốc tế có bình duyệt giúp nâng cao hiểu biết về sự đa dạng và phân bố của các đối tượng nghiên cứu (dơi, ngoại ký sinh trùng, virus từ dơi) cũng như những nguy cơ về sức khoẻ tiềm ẩn từ những mầm bệnh lây chung giữa dơi – người – vật nuôi (như các chủng corronavirus).. Bên cạnh đó, các mẫu vật (như bộ tiêu bản, mẫu mô) và các thông tin liên quan, cùng với việc đào tạo một số cán bộ trẻ ở mỗi nước trong quá trình thực hiện nhiệm vụ không chỉ giúp nâng cao tiềm lực khoa học của các đơn vị chủ trì mỗi bên mà còn góp phần duy trì và phát triển mối quan hệ hợp tác truyền thống giữa hai bên.

 

Những đóng góp mới

- Những phát hiện mới về phân loại, giải phẫu và tiến hoá của các loài dơi có phân bố ở Việt Nam;
- Những phát hiện và mô tả các taxa mới cho khoa học, đặc biệt là các chủng corronavirus có họ hàng với các chủng (SARS-CoV1 gây bệnh SARS VÀ SARS-CoV2 gây bệnh COVID-19) thuộc giống Betacoronavirus ở Việt Nam và các nước lân cận.
- Xây dựng được một bộ sưu tập mẫu vật
- Hỗ trợ đào tạo 01 Tiến sĩ cho Việt Nam.

 

*** Sản phẩm cụ thể giao nộp:

- Các bài báo đã công bố (liệt kê):
1. Tu, V.T., N.M. Furey, T. Görföl, A. Hassanin, S. Arai, D. Koyabu, B. Douangboubpha, Csorba G. (2023). A Taxonomic Reassessment of Rhinolophus Rex Allen, 1923 and Its Allies (Chiroptera: Rhinolophidae). Vertebrate Zoology 73: 545–56.
2. Vidovszky M.Z., Kapitány S., Gellért Á., Harrach B., Görföl T., Boldogh S.A., Kohl C., Wibbelt G., Mühldorfer K., Kemenesi G., Gembu G-C., Hassanin A., Tu V.T., Estók P., Horváth A., Kaján G.L. (2023) Detection and genetic characterization of circoviruses in more than 80 bat species from eight countries on four continents. Veterinary Research Communications 47: 1561–1573.
3. Chi, T.., Meguro F., Takechi M., Furutera  T., Tu V.T., Higashiyama H., Sohn J.H., Nojiri T., Kimura J., Koyabu D. (2023). Anatomy and Homology of the Caudal Auricular Muscles in Greater Short-Nosed Fruit Bat (Cynopterus sphinx). Journal of Veterinary Medical Science 85(5): 571–77.
4. Chi, T.C., Tu V.T., Sohn J.H., Kimura J., Koyabu D. (2023). Caudal Auricular Muscle Variations and the Evolution of Echolocation Behavior in Pteropodid Bats.” Journal of Veterinary Medical Science 85, (6): 625–30.
5. Hassanin, A., Tu V.T., Pham, P.V., Ngon, L.Q., Chabane, T., Moulin, L., and Wurtzer, S. (2024). Bat Rhinacoviruses related to swine acute diarrhoea syndrome coronavirus evolve under strong host and geographic constraints in China and Vietnam. Viruses 16(7): 1114.
6. Hassanin*, A., Tu*, V.T., Görföl, T., Ngon, L.Q., Pham, P.V., Hang, C.T., Tuan, T.A., Prot, M., Simon, E., Kemenesi, G., et al. (2024). Phylogeography of horseshoe bat sarbecoviruses in Vietnam and neighbouring countries. Implications for the origins of SARS‐CoV and SARS‐CoV‐2. Molecular Ecology 33(18): e17486.
(* Đồng tác giả chính)
- Các bằng sáng chế, giải pháp hữu ích (liệt kê):
- Các sản phẩm khác (nếu có): 01 bộ tiêu bản chuẩn (ngâm cồn): 59 mẫu / 52 loài dơi Việt Nam và 70 mẫu / 26 loài ngoại KST của chúng. Mẫu tiêu bản được lưu giữ tại Phòng Sinh thái Viễn thám, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật.
- Đào tạo: Hỗ trợ đào tạo 01 Tiến sĩ (Bản sao bằng Tiến sĩ, trang bìa và lời cảm ơn luận án tiến sĩ)

 

Kiến nghị

Trên cơ sỡ những kết quả và kinh nghiệm từ việc thực hiện nhiệm vụ, chúng tôi kiến nghị cấp trên tạo điều kiện thuận lợi hơn (như tăng kinh phí thực hiện, đơn giản hoá các thủ tục nghiệm thu) để duy trì và phát triển các nghiên cứu đã và đang thực hiện với đối tác.

 

Ảnh nổi bật đề tài
1730946829675-Tantu.JPG