Đánh giá khả năng sinh tổng hợp các chất có hoạt tính kháng ung thư của các chủng vi nấm biển được phân lập từ hải miên ở vùng biển Khánh Hòa nhằm thu nhận các hợp chất kháng ung thư có hoạt tính cao định hướng ứng dụng trong y dược..

- Về khoa học:
+ Phân lập được 65 chủng vi nấm từ 36 mẫu hải miên thu nhận ở vịnh Nha Trang và sàng lọc 30/65 chủng vi nấm thể hiện hoạt tính gây độc đối với tế bào ung thư vú (MCF-7) và ung thư cổ tử cung (Hela).
+ Phân loại được 11 chủng vi nấm có hoạt tính gây độc tế bào ung thư cao gồm 05 chủng thuộc chi Aspergillus, 02 chủng thuộc chi Penicillium, 03 chủng thuộc chi Fusarium và 01 chủng thuộc chi Trichoderma.
+ Xác định được điều kiện lên men thích hợp để thu nhận cao chiết thô có hàm lượng và hoạt tính kháng ung thư cao từ chủng vi nấm tuyển chọn Aspergillus sp. 1901NT-1.2.2: thời gian lên men 22 ngày, nồng độ muối biển 30 g/L và pH 8,0.
+ Thu nhận và xác định cấu trúc hóa học của 09 hợp chất sạch gồm: 02 hợp chất vismione E (1) và endocrocin (2) từ chủng vi nấm Aspergillus sp. 1901NT-1.2.2, 07 hợp chất lopouzanone A (3), lopouzanone B (4), gliorosein (5), balticolid (6), dendrodolide G (7), dendrodochol B (8) và 1-Oacetyl dendrodochol B (9) từ chủng vi nấm L. pouzarii 168CLC-57.3, trong đó lopouzanone A (3), lopouzanone B (4) là hợp chất mới.
+ Hợp chất vismione E (1), endocrocin (2), gliorosein (5) và balticolid (6) thể hiện hoạt tính gây độc đối với các dòng tế bào ung thư Hela, PC-3 và MCF-7.
+ Xây dựng được quy trình lên men chủng vi nấm Aspergillus sp. 1901NT-1.2.2 để thu nhận hợp chất kháng ung thư vismione E (1) có hàm lượng cao.
+ Xây dựng được quy trình phân tách và thu nhận hợp chất kháng ung thư vismione E (1) và endocrocin (2) từ chủng vi nấm Aspergillus sp. 1901NT-1.2.2.
- Về ứng dụng: Kết quả nghiên cứu cho thấy vi nấm phân lập từ hải miên ở vùng biển Nha Trang là nguồn tiềm năng để tiếp tục nghiên cứu tìm kiếm các hợp chất tự nhiên có hoạt tính kháng các dòng tế bào ung thư ở người nhằm định hướng ứng dụng trong y dược.

Đây là nghiên cứu đầu tiên phân lập được hợp chất vismione E từ chủng vi nấm biển Aspergillus sp. 1901NT-1.2.2 và xác định được hợp chất này có hoạt tính gây độc hiệu quả đối với dòng tế bào ung thư MCF-7 và PC-3. Bên cạnh đó, đề tài còn phân tách được 2 hợp chất tự nhiên mới là lopouzanone A và B từ chủng vi nấm biển Lopadostoma pouzarii 168CLC-57.3.

*** Sản phẩm cụ thể giao nộp:

- Các bài báo đã công bố:
+ Công bố 02 bài báo trên tạp chí quốc tế thuộc danh mục SCIE:
1/ Phan Thi Hoai Trinh, Anton N. Yurchenko, Olga O. Khmel, Trang Vo Thi Dieu, Ngo Thi Duy Ngoc, Elena V. Girich, Alexander S. Menshov, Natalya Y. Kim, Ekaterina A. Chingizova, Tran Thi Thanh Van, Jong Seok Lee, Hyi-Seung Lee and Ekaterina A. Yurchenko (2022) Cytoprotective Polyketides from Sponge-Derived Fungus Lopadostoma pouzarii. Molecules, 27(21), 7650.
2/ Elena V. Girich, Phan Thi Hoai Trinh, Liliana E. Nesterenko, Roman S. Popov, Natalya Yu. Kim, Anton B. Rasin, Ekaterina S. Menchinskaya, Aleksandra S. Kuzmich, Ekaterina A. Chingizova, Artem S. Minin, Ngo Thi Duy Ngoc, Tran Thi Thanh Van, Ekaterina A. Yurchenko, Anton N. Yurchenko, and Dmitry V. Berdyshev (2023) Absolute Stereochemistry and Cytotoxic Effects of Vismione E from Marine Sponge-Derived Fungus Aspergillus sp. 1901NT-1.2.2. International Journal of Molecular Sciences, 24, 8150.
+ Công bố 01 bài báo trên tạp chí quốc gia thuộc nhóm VAST2
Phan Thi Hoai Trinh, Ekaterina A. Yurchenko, Anton N. Yurchenko, Ngo Thi Duy Ngoc, Vo Thi Dieu Trang, Cao Thi Thuy Hang, Tran Thi Thanh Van, Pham Duc Thinh, Huynh Hoang Nhu Khanh, Le Dinh Hung, Nguyen Ho Cong Dung (2022) Evaluation of cytotoxic activity of marine fungi isolated from sponges in Nha Trang Bay. Vietnam Journal of Marine Science and Technology, 22(1), 51–57.
- Đào tạo: Đã đào tạo 01 thạc sĩ
+ Tên học viên cao học: Hồ Thị Công Dung
+ Tên đề tài Luận văn Thạc sĩ: Đánh giá khả năng sinh tổng hợp chất kháng ung thư của một số chủng vi nấm được phân lập từ hải miên ở vùng biển Khánh Hòa.
+ Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS. Trần Thị Thanh Vân
- Các sản phẩm cụ thể (mô tả sản phẩm, nơi lưu giữ)
+ Bộ sưu tập gồm 65 chủng vi nấm biển được phân lập từ hải miên ở vùng biển Khánh Hòa được lưu giữ tại Viện Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ Nha Trang.
+ Bộ dữ liệu về cấu trúc hóa học và hoạt tính kháng ung thư của 09 hợp chất chuyển hóa thứ cấp được phân tách từ chủng vi nấm tuyển chọn.
+ Hồ sơ về quy trình lên men chủng vi nấm tuyển chọn sinh tổng hợp chất chuyển hóa thứ cấp có hàm lượng và hoạt tính kháng ung thư cao.
+ Hồ sơ về quy trình thu nhận 02 hợp chất có hoạt tính kháng ung thư từ chủng vi nấm tuyển chọn.