Thông tin Đề tài

Tên đề tài Nghiên cứu cấu trúc, đánh giá quá trình diễn thế các kiểu HST tại Trạm Đa dạng sinh học Mê Linh tạo cơ sở khoa học đề xuất các mô hình tái sinh rừng tự nhiên
Mã số đề tài CT0000.05/21-23
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật
Thuộc Danh mục đề tài Chủ tịch Viện giao
Họ và tên TS. Nguyễn Thế Cường
Thời gian thực hiện 01/01/2021 - 31/12/2023
Tổng kinh phí 2.700 triệu đồng
Xếp loại Đạt loại B
Mục tiêu đề tài

- Có được cơ sở khoa học về quá trình diễn thế, cấu trúc không gian (mặt cắt ngang và mặt cắt đứng) và cấu trúc cảnh các kiểu Hệ sinh thái (HST) rừng tại Trạm Đa dạng sinh học (ĐDSH) Mê Linh.
- Xây dựng được bộ cơ sở dữ liệu địa lý-sinh thái các HST tại Trạm ĐDSH Mê Linh đủ tiêu chuẩn xây dựng mô hình quản lý và đánh giá diễn thế.
- Đề xuất được các mô hình tái sinh rừng tự nhiên.

 

Kết quả chính của đề tài

-    Về khoa học:
Đề tài đã xác định được các kiểu thảm thực vật tại Trạm ĐDSH Mê Linh bao gồm: 1) Thảm cây bụi nhiệt đới thường xanh cây lá rộng trên đất địa đới; 2) Rừng thưa nửa rụng lá mùa khô ở địa hình thấp và núi thấp; 3) Rừng thưa thường xanh ở địa hình thấp; 4) Rừng hỗn giao tre nứa và cây lá rộng và 5) Rừng cây gỗ lá rộng thuộc Phân lớp Rừng nhiệt đới th¬¬ường xanh m¬¬ưa mùa ở địa hình thấp và núi thấp.
Đề tài đã xác định được xu thế diễn thái thảm thực vật tại Trạm ĐDSH Mê Linh chủ yếu theo hướng: Trảng cỏ ->Thảm cây bụi -> Rừng thưa  -> Rừng trung bình -> Rừng kín. và Rừng trồng -> Rừng thưa  -> Rừng trung bình -> Rừng kín.
Trạm ĐDSH Mê Linh là khu vực có mức độ đa dạng sinh học cao. Đề tài đã ghi nhận được 852 loài và dưới loài thực vật, 44 loài thú, 122 loài chim, 39 loài bò sát, 23 loài lưỡng, 33 loài cá, 38 loài động vật nổi, 20 loài động vật đáy, 1607 loài côn trùng. 36 loài thực vật, 5 loài thú, 14 loài chim,  7 loài bò sát, 1 loài lưỡng cư phân bố tại Trạm là các loài quý, hiếm, có giá trị bảo tồn.
Đề tài đánh giá thử hoạt tính chống oxi hóa trên 5 mẫu dịch chiết và thử hoạt tính kháng vi sinh vật trên 5 dịch chiết của 10 loài thực vật, các loài thể hiện hoạt tính tốt. Đã phân lập được 7 hợp chất từ loài Nhót, tiến hành xác định cấu trúc cấu trúc hóa học của các hợp chất đó.
Đề tài đã xây dựng bước kỹ thuật sử dụng UAV cho nghiên cứu cấu trúc các HST (quy trình chụp ảnh, xử lý ảnh, ghép ảnh) và tiến hành xây dựng cơ sở dữ liệu các hệ sinh thái tại Trạm ĐDSH Mê Linh.
Đề tài đã xây dựng được cơ sở dữ liệu các hệ sinh thái tại Trạm ĐDSH Mê Linh lưu trong ARCGIS: Đường bình độ chính, Đường bình độ con, Điểm độ cao, Suối, DEM Mê Linh, Bóng núi, Đường tuần tra, Ô Tiêu chuẩn, Ranh giới trạm, điểm bay UAV, diễn thế thảm thực vật 2002-2023, vị trí cây gỗ trong các OTC…).
-    Về ứng dụng:
Đề tài đã thiết lập 4 OTC (100 x 100 m2), tại các kiểu thảm thực vật rừng khác nhau tại Trạm ĐDSH Mê Linh. Trong mỗi OTC đánh số và đo toàn bộ thông số (DBH, Hdc, Hvn, đường kính tán) cho tất cả các cây gỗ (DBH>6 cm) để nghiên cứu cấu trúc thảm thực vật và tiến hành theo dõi diễn biến rừng trong những năm tiếp theo.
Đề tài đã xây dựng bản đồ cấu trúc rừng tỷ lệ 1: 750 tại 4 OTC (4 bản đồ), bản đồ tỷ lệ 1: 10.000 cho thảm thực vật rừng năm 2002 và năm 2022 (2 bản đồ), bản đồ diễn thế thảm thực vật giai đoạn 2002-2022 (1 bản đồ), bản đồ cấu trúc các hệ sinh thái theo độ cao, theo sinh cảnh, theo nhóm sinh vật (6 bản đồ).
Đề tài đề xuất một số mô hình trồng xen lẫn, bổ sung các loài cây gỗ nhằm giúp quá trình tái sinh rừng tự nhiên.

Những đóng góp mới

Lần đầu tiên bản đồ diễn thế thảm thực vật giai đoạn 2002-2022, bản đồ cấu trúc các hệ sinh thái theo độ cao, theo sinh cảnh, theo nhóm sinh vật tại Trạm ĐDSH Mê Linh được xây dựng.
Lần đầu tiên loài Nhót (Elaeagnus tonkiensis) được đánh giá hoạt tính sinh học và nghiên cứu phân lập và xác định cấu trúc hóa học.

*** Sản phẩm cụ thể giao nộp:
- Các bài báo đã công bố (liệt kê).
Do Van Hai, Nguyen The Cưong, Ritesh Kumar Choudhary, Zheli Lin & Yunfei Deng (2022). Cosmianthemum melinhense (Acanthaceae), a new species from the Me Linh Station for Biodiversity in northeastern Vietnam. Phytotaxa, 538(2): 124-132.
Nguyen The Cuong, Do Van Hai, Nguyen Quang Hung, Duong Thi Hoan (2022). Schisandra grandiflora (Wall.) Hook. f. & Thomson (Schisandraceae: sect. Pleiostema), a new record for the flora of Vietnam. Academia Journal Of Biology, 44(4): 47–52.
Dawson JE, Gaillard D, Gong S, Lin L., McCormack TEM, Nanthavong C, Nguyen TT, Nguyen TQ, Pham TV, Shi H. 2022. Geographical and elevational distributions of the Black-breasted Leaf Turtle, Geoemyda spengleri (Gmelin, 1789) (Testudines: Geoemydidae). Amphibian & Reptile Conservation, 16(1) [General Section]: 235–244 (e312).
- Các sản phẩm cụ thể (mô tả sản phẩm, nơi lưu giữ)
04 OTC (kích thước 100 x 100 m2) đại diện cho các kiểu HST rừng kín thường xanh cây lá rộng; HST rừng hỗn giao cây lá rộng và tre nứa, rừng nửa rụng lá vào mùa khô, rừng lá rộng có tác động lâm sinh.
01 Báo cáo về cấu trúc trạng thái thảm thực vật tại Trạm ĐDSH Mê Linh (kèm theo bản đồ hiện trạng thảm thực vật, tỷ lệ 1/10000).
Báo cáo về thành phần các loài động vật, thực vật tại Trạm ĐDSH Mê Linh.
Báo cáo về quá trình diễn thế của các HST tại Trạm ĐDSH Mê Linh (kèm theo 01 bản đồ diễn thế thảm thực vật Trạm ĐDSH Mê Linh giai đoạn 2002-2022).
01 Bộ cơ sở dữ liệu các hệ sinh thái tại Trạm ĐDSH Mê Linh lưu trong ARCGIS: Đường bình độ chính, Đường bình độ con, Điểm độ cao, Suối, DEM Mê Linh, Bóng núi, Đường tuần tra, Ô Tiêu chuẩn, Ranh giới trạm, điểm bay UAV, Thảm thực vật 2002, 2023 diễn thế, vị trí cây gỗ trong các OTC…).
04 Bản đồ diễn biến thực vật tại 04 OTC, 05 Bản đồ Cấu trúc HST theo nhóm sinh vật, 01 Bản đồ địa hình, 01 Bản đồ độ dốc, 01 Bản đồ hướng sườn.
01 Báo cáo kèm bản đồ diễn biến cấu trúc thực vật tại 04 OTC

Địa chỉ ứng dụng Trạm Đa dạng sinh học Mê Linh
Kiến nghị Tiếp tục kiến nghị Viện Hàn lâm KHCNVN cấp kinh phí để cứu cấu trúc, đánh giá quá trình diễn thế các kiểu HST tại Trạm Đa dạng sinh học Mê Linh trong giai đoạn tiếp theo.
Ảnh nổi bật đề tài
1706586005588-ntcuong1.jpg