Thông tin Đề tài

Tên đề tài Nghiên cứu khai thác các hợp chất trao đổi thứ cấp từ dược liệu San hô và Da gai ở Khu vực Nam Trung Bộ (vùng biển Khánh Hòa - Bình Thuận) theo định hướng hoạt tính gây độc tế bào ung thư, kháng viêm
Mã số đề tài TĐDLB0.02/20-22
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Viện Hóa sinh biển
Thuộc Danh mục đề tài Đề tài, dự án trọng điểm cấp Viện HLKHCNVN
Họ và tên TS. Nguyễn Xuân Cường
Thời gian thực hiện 01/01/2020 - 30/06/2023
Tổng kinh phí 8.900 triệu đồng
Xếp loại Đạt loại A
Mục tiêu đề tài

- Tìm kiếm được các chất trao đổi thứ cấp có hoạt tính kháng viêm hoặc gây độc tế bào ung thư từ một số loài san hô và động vật da gai ở khu vực Nam Trung Bộ (vùng biển Khánh Hòa - Bình Thuận)
- Lựa chọn được một số loài san hô và da gai có chứa nhiều hoạt chất có khả năng hoạt tính gây độc tế bào ung thư hoặc kháng viêm nhằm cho nghiên cứu sâu hơn về hoạt tính sinh học

 

Kết quả chính của đề tài

+  Đã tiến hành thu thập 30 mẫu san  hô và động vật da gai tại các khu vực nghiên cứu là các vùng biển vịnh Vân Phong - Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, trong đó xác định được 26 loài gồm có 2 loài hải sâm, 7 loài sao biển, 2 loài huệ biển, 2 loài cầu gai và 13 loài san hô.
+  Đã lựa chọn được 7 loài san hô và động vật da gai để nghiên cứu thành phần hóa học bao gồm: 01 loài huệ biển, 01 loài hải sâm, 01 loài sao biển và 04 loài san hô mềm.
+ Đã nghiên cứu thành phần hóa học của 07 loài san hô và động vật da gai thu thập được và phân lập, xác định cấu trúc được 72 hợp chất trong đó có 23 chất từ huệ biển, 07 chất từ hải sâm, 05 hợp chất từ sao biển và 37 chất từ san hô mềm.
+ Nghiên cứu hoạt tính sinh học các chất sạch cho thấy một số hợp chất tritecpen saponin thể hiện hoạt tính rất mạnh trên năm dòng tế bào ung thư đã được thử nghiệm trong khi một số hợp chất naphthopyrone thể hiện hoạt tính gây độc tế bào khá và chọn lọc trên dòng tế bào SK-Mel-2.

 

Những đóng góp mới

+ Lần đầu tiên tiến hành nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của loài huệ biển Comanthus delicata.
+ Đã phát hiện ra 27 hợp chất mới bao gồm 10 chất từ huệ biển, 03 chất từ hải sâm, 01 hợp chất từ sao biển và 13 chất từ san hô mềm.
+ Đã  phát hiện được hợp chất CD7 thể hiện rõ khả năng gây chết tế bào thông qua quá trình apoptosis và cảm ứng caspase 3 và hợp chất LOP7 thể hiện rõ hoạt tính kháng viêm thông qua ức chế IL-6, TNF-, COX-2 và iNOS.

 

*** Sản phẩm cụ thể giao nộp:

Các sản phẩm cụ thể được lưu giữ tại đơn vị chủ trì phục vụ mục đích nghiên cứu khoa học và đào tạo
- Tiêu bản mẫu san hô và da gai thu thập được: 30 tiêu bản
- Chất sạch phân lập được từ các mẫu nghiên cứu của đề tài: 72 chất
- Chất có hoạt tính sinh học tiềm năng: 02 chất
- Báo cáo kết quả nghiên cứu thành phần hóa học của các loài san hô và da gai thu thập được ở khu vực nghiên cứu của đề tài: 07 báo cáo
- Quy trình phân lập các chất có hoạt tính sinh học điển hình: 02 quy trình
- Báo cáo kết quả đánh giá khả năng gây độc tế bào ung thư, kháng viêm in vitro các hợp chất phân lập được từ các mẫu nghiên cứu: 01 báo cáo
- Báo cáo kết quả đánh giá khả năng gây độc tế bào ung thư hoặc kháng viêm của các hoạt chất theo cơ chế hoạt động trên các đích sinh học: 01 báo cáo
- Bài báo khoa học quốc tế SCIE: 07 bài
+     N T Ngoc, T T H Hanh, T H Quang, N X Cuong, N H Nam, D T Thao, D C Thung, P V Kiem, C V Minh. Polyhydroxylated steroids from the Vietnamese soft coral Sarcophyton ehrenbergi. Steroids 176 (2021) 108932.
+     L T Vien, T T H Hanh, T H Quang, D T Thao, D C Thung, N X Cuong, N H Nam, P V Cuong, P V Kiem, C V Minh. Naphthopyrone and anthraquinone derivatives from Comanthus delicata. Phytochemistry Letters 46 (2021) 129–135.
+    L T Vien, T T H Hanh, T H Quang, D C Thung, N X Cuong, N H Nam, P V Cuong, P V Kiem, and C V Minh. Sulfated naphthopyrones and anthraquinones from the Vietnamese crinoid Comanthus delicata. Chem. Pharm. Bull. 2022, 70(5), 408–412.
+    L T Vien, T T H Hanh, T H Quang, N X Cuong, D T Thao, N H Nam, D C Thung, P V Kiem and C V Minh. Polyhydroxylated steroid derivatives from the starfish Pentaceraster regulus. Nat. Prod. Res., 2022, 36(9), 2223–2229.
+    L T Vien, T T H Hanh, T H Quang, N V Thanh, D T Thao, N X Cuong, N H Nam, D C Thung, and P V Kiem. Triterpene tetraglycosides from Stichopus Herrmanni Semper, 1868. Nat Prod Commun. 2022, 17(5): 10.1177/1934578X221105369.
+    N T Ngoc, T T H Hanh, T H Quang, N X Cuong, N H Nam, D T Thao, P V Cuong, Thung Do Cong, P V Kiem and C V Minh. Cembranoids from the Vietnamese soft coral Sarcophyton ehrenbergi. Nat. Prod. Res., 2022, 36(21), 5517–5523.
+     L T Vien, T T H Hanh, T H Quang, N V Thanh, N X Cuong, N H Nam, D C Thung, and P V Kiem. Asterosaponins from the starfish Protoreaster nodosus. J Asian Nat Prod Res. 2023, DOI: 10.1080/10286020.2023.2219616.
- Bài báo khoa học trong nước: 03 bài
+     L T Viên, T T H Hạnh, T H Quang, Đ T Thảo, H V Oanh, N P Thảo, N X Cường, N H Nam. Các hợp chất asterosaponin từ loài sao biển Pentaceraster regulus và tác dụng ức chế tế bào ung thư in vitro. Tạp chí Dược liệu, 2021, 26(6), 287-293.
+    L T Vien, T T H Hanh, T H Quang, N V Thanh, N X Cuong, N H Nam. Herrmananes A and B, two new sulfated hydrocarbons from the sea cumber Stichopus herrmanni. Vietnam Journal of Chemistry, 2022, 60(5), 685-687.
+     N T Huong, N T Ngoc, T T H Hanh, T H Quang N V Thanh, N P Thao, N X Cuong, N H Nam. Cembranoid constituents from the soft coral Sarcophyton infundibuliforme. Journal of Medicinal Materials, 2022, 27(6), 330-335.
- Các bằng sáng chế, giải pháp hữu ích: 01 Đơn đăng ký Bằng độc quyền sáng chế
C V Minh, N H Nam, P V Cường, P V Kiệm, N X Cường, T H Quang, T T H Hạnh, L T Viên, Đ C Thung, Đ T Thảo. Hợp chất bisnapthopyron có hoạt tính gây độc tế bào ung thư và phương pháp chiết hợp chất này từ loài huệ biển Comanthus delicata. Đơn đăng ký Bằng độc quyền sáng chế số 1-2021-03490, chấp nhận hợp lệ theo Quyết định số 11344/QĐ-SHTT ngày 08 tháng 7 năm 2021 của Cục Sở hữu trí tuệ.

Ảnh nổi bật đề tài
1701835629706-T11 nxcuong.png