RNM là một trong những vùng đất ngập nước quan trọng, có vai trò đặc biệt quan trong trong bảo vệ môi trường, duy trì đa dạng sinh học, ổn định đường bờ, bảo vệ đê điều, lá chắn bão lũ, giảm thiệt hại do thiên nhiên gây ra. Ở nước ta, RNM phân bố và phát triển tốt ở các tỉnh phía Nam, đặc biệt ở bán đảo Cà Mau. Trong những năm qua, diện tích RNM ở nước ta đã giảm nhanh chóng từ 408.500 ha năm 1943 xuống 290.000 ha, năm 1962 còn 252.000 ha, năm 1982 còn 155.290 ha, năm 2000 và hiện nay còn khoảng 160. 561 ha (Phan Trọng Trịnh và ctv, 2019).
Tỉnh Quảng Ninh và tỉnh Cà Mau là hai nơi phân bố phần lớn diện tích RNM ở nước ta. Việc nuôi trồng thủy sản với diện tích hàng chục nghìn ha trong RNM tuy đem lại lợi ích kinh tế cho những địa phương này nhưng làm suy giảm thảm rừng, làm biến đổi môi trường đất, môi trường nước và môi trường sinh thái. Thảm RNM có độ che phủ cao trở nên trơ trọi, bị chia cắt, phân tán thành nhiều thảm nhỏ; đất đai bị phát quang làm gia tăng quá trình rửa trôi do mưa; nước và các hệ sinh thái, giảm bồi tụ phù sa do mất rừng; đa dạng sinh học bị suy giảm do không còn điều kiện thích hợp để các loài sinh vật sinh sống và trú ngụ.
Sự suy thoái về diện tích và chất lượng của RNM làm suy giảm và mất đi các dịch vụ hệ sinh thái có giá trị mà RNM cung cấp, đặc biệt suy giảm đa dạng sinh học của hệ sinh thái rừng, gây bất lợi và thiệt hại về kinh tế đến đời sống của nhân dân địa phương. Để phục vụ mục đích giám sát suy thoái về diện tích và chất lượng của RNM tại hai khu vực thử nghiệm là Tiên Yên Ba Chẽ, xã Đồng Rui, Huyện Tiên Yên, Tỉnh Quảng Ninh và xã Đất Mũi, Huyện Ngọc Hiển, Tỉnh Cà Mau, nhóm nghiên cứu đã nghiên cứu, thử nghiệm và đề xuất bộ khung 6 Tiêu chí liên quan đến giám sát chất lượng và suy thoái RNM như sau:
- Độ che phủ của cây;
- Kết cấu đồng nhất lớp thảm thực vật;
- Mật độ trung bình cây;
- Sinh khối;
- Thành phần loài;
- Tình trạng phát triển của cây.
Công nghệ viễn thám và GIS đã và đang được sử dụng rộng rãi phục vụ giám sát và quản lý hệ sinh thái RNM (Dahdouh-Guebas, 2000). Sự phát triển nhanh của công nghệ viễn thám với sự phổ biến các loại đầu chụp có độ phân giải mặt đất và độ phân giải thời gian lớn cho phép công tác thu thập thông tin phục vụ giám sát RNM hiệu quả. Đặc biệt, xu hướng hiện nay là sử dụng cấu trúc (pattern) trên ảnh viễn thám để giám sát cấu trúc của RNM dựa vào cấu trúc phân bố của chúng. Bên cạnh đó, phương pháp trắc lượng hình thái là phương pháp sử dụng mối quan hệ liền kề giữa các phần tử trong một đơn vị cảnh quan nhất định để nội suy cấu trúc phân bố của các phần tử trong cùng một lớp đối tượng (liên tục; rời rạc; mật độ; mức độ phân bố.v.v.) trong đơn vị cảnh quan đó (Forman, 1995; Herold, 2002; McGarigal, 2002).
Một giải pháp kết hợp phương pháp viễn thám và phương pháp trắc lượng hình thái nhằm xây dựng các bộ bản đồ cấu trúc của RNM đã được nhóm thực hiện đề tài đề xuất. Đây là một giải pháp mới, hiện đại, và khả thi khi sử dụng dữ liệu ảnh viễn thám đánh giá chất lượng và mức độ suy thoái của RNM qua các chu kỳ khác nhau. Khi sử dụng kết hợp phương pháp viễn thám và phương pháp trắc lượng hình thái, sản phẩm phân loại của viễn thám sẽ là dữ liệu đầu vào cho của quá trình xử lý các chỉ số của phương pháp trắc lượng hình thái.
Nghiên cứu này thể hiện tính mới ở bộ Tiêu chí đánh giá chất lượng RNM và phương pháp kết hợp phương pháp viễn thám và phương pháp trắc lượng hình thái nhằm xây dựng các bộ bản đồ cấu trúc của RNM. Để bổ sung cho kết quả tổng hợp các nghiên cứu đã công bố trong quá trình nghiên cứu phục vụ mục đích xây dựng bộ Tiêu chí đánh giá chất lượng RNM và phân cấp giá trị trên các bộ bản đồ cấu trúc, nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát thực địa 3 đợt tại mỗi khu vực thử nghiệm từ năm 2017 đến 2019. Tại hai khu vực thử nghiệm, nhóm nghiên cứu tiến hành khảo sát tính đúng đắn của bộ Tiêu chí bằng phương pháp chuyên gia và phương pháp phỏng vấn (100 người dân và cán bộ kiểm lâm tại mỗi khu vực thử nghiệm).
Sản phẩm thực hiện của đề tài mang tính khoa học và thực tiễn cao, góp phần bổ sung cho luận cứ khoa học cho công tác giám sát chất lượng và quá trình suy thoái RNM . Các bộ bản đồ về cấu trúc RNM, cơ sở dữ liệu, webgis về RNM tại hai khu vực thử nghiệm sẽ góp phần phục vụ trực tiếp cho công tác giám sát chất lượng và định hướng phục hồi RNM ven biển nước ta. | 
