Thông tin Đề tài

Tên đề tài Nghiên cứu giải pháp nâng cao khả năng lưu giữ và khai thác hiệu quả tài nguyên nước mặt phục vụ phát triển bền vững khu vực Tây Nguyên
Mã số đề tài TN16/T01
Thuộc Danh mục đề tài Nhiệm vụ thuộc Chương trình Tây nguyên 2016-2020
Họ và tên GS.TS. Nguyễn Vũ Việt
Thời gian thực hiện 01/12/2016 - 30/06/2020
Tổng kinh phí 11.648.000.000 đồng
Xếp loại Đạt
Mục tiêu đề tài

- Đánh giá hiện trạng sử dụng nguồn TNNM trên các hệ thống công trình hiện có.
- Đề xuất các quy trình công nghệ phù hợp nhằm tăng khả năng lưu giữ nước mùa mưa để cấp cho mùa khô hạn
- Lựa chọn các giải pháp KHCN khai thác hiệu quả TNNM phục vụ phát triển KTXH vùng Tây Nguyên
- Thiết kế, xây dựng 1 mô hình lưu giữ và khai thác nước mặt có hiệu quả ứng dụng

 

Kết quả chính của đề tài

- Về khoa học: Kết quả nghiên cứu của đề tài cung cấp cơ sở khoa học để giúp các đơn vị làm quy hoạch có cơ sở khoa học đề xuất giải pháp công trình hợp lý, giúp cơ quan quản lý xây dựng, quản lý các giải pháp lưu giữ và khai thác hiệu quả tài nguyên nước mặt; thông qua đó đóng góp quan trọng trong việc đề ra các giải pháp khắc phục sự suy giảm nguồn nước, hiệu quả sử dụng nước, khai thác bền vững tài nguyên nước trên địa bàn Tây Nguyên.  Kết quả của đề tài làm giàu cơ sở dữ liệu khoa học tài nguyên nước mặt trên một vùng lãnh thổ cho nhiều ngành khoa học liên quan như: Khoa học về phát triển và quản lý nguồn nước; Khoa học dự báo... Góp phần thúc đẩy sự phát triển các chuyên ngành liên quan như Tài nguyên nước và môi trường, xây dựng công trình thủy lợi, cơ khí thiết bị Thủy lợi,....Góp phần cho phát triển bền vững kinh tế - xã hội vùng Tây Nguyên
- Về ứng dụng:
+ Nâng cao dung tích các hồ, cải tạo đập dâng thành hồ, xây dựng các ao, hồ vệ tinh quanh các hồ chứa lớn ; xây ao, hồ xương cá trên các kênh tưới chính; công nghệ khai thác nước từ các hồ chứa thủy lợi lớn, thủy điện phục vụ cho công tác chống hạn thiên tai; công nghệ chuyển nước  giữa các hồ chứa; sử dụng bơm  cột áp cao để khai nước dọc sông cấp nước sinh hoat và tưới cho cây trồng có giá trị kinh tế cao; đề xuất xây dựng kênh cấp nước cho các hồ chứa lớn; các định hướng giải pháp quy hoạch thủy lợi cho vùng Tây Nguyên…
+ Xây dựng được 01 phần mềm thiết lập ngân hàng dữ liệu về các công trình lưu trữ nước phục vụ quy hoạch khai thác tài nguyên nước mặt: nghiên cứu cơ sở dữ liệu, đã xây dựng được phần mềm quản lý và sử dụng tài nguyên nước (mùa khô) dựa trên công nghệ WebGIS
+ Xây dựng 01 mô hình trình diễn tích hợp được các công nghệ: Đập ngầm thu trữ nước; bể chứa nước sử dụng bê tông thành mỏng và hệ thống tưới nhỏ giọt đến hợp cấp phân bón
Sáng tạo về sử vật liệu: Việc đưa vào sử dụng bê tông vỏ mỏng để làm giảm giá thành và giảm thời gian thi công, giảm áp lực lên đáy công trình làm tăng tuổi thọ các công trình ao chứa, hồ chứa siêu nhỏ……

Những đóng góp mới

Có thể nói, đây là dự án phân tích đánh giá tương đổi đầy đủ được hiện trạng các công trình khai thác nước mặt, kể cả về cung cấp nước phục vụ cho nông nghiệp, thủy điện, môi trường hạ du cũng như phòng chống lũ… của Tây Nguyên. Đã phân tích, đánh giá được ưu, nhược điểm và tồn tại của hiện trạng công trình, tình hình sử dụng cũng như quản lý vận hành các các công trình
Đề tài đã tổng hợp, phân tích, đánh giá ưu nhược điểm cũng như điều kiện ứng dụng công nghệ và dựa vào đặc điểm về điều kiện địa hình, địa chất, tập quán canh tác cũng như cây trồng… vùng nghiên cứu, để tài đã phân tích trên cơ sở khoa học và đề xuất, lựa chọn ứng dụng các công nghệ phù hợp với điều kiện ở Tây Nguyên như: Đề xuất nhóm công nghệ khôi phục dung tích hồ chứa (công nghệ chống thấm, công nghệ nạo vét bùn cát; các ciải pháp hạn chế bồi lắng lòng hồ; cáccác giải  pháp sửa chữa, nâng cấp cống dưới đập như giải pháp chống thấm ngược; Bọc gia cường một lớp vải sợi thủy tinh …); Nhóm công nghệ tăng dung tích trữ của hồ chứa với mục tiêu tận dụng tối đa các hạng mục công trình chính như đập cao su; tràn kiểu lật - đập cầu chì, tràn xả lũ kiểu răng cưa phím Piano…); Nhóm giải pháp công nghệ và giải pháp chuyển nước hồ chứa (đường dẫn nước bằng đường hầm, đường ống kín (ống thép,ống composit sợi thủy tinh, ống HDPE..) và kênh hở (kênh bê tông tấm lát, kênh đổ bê tông), …; Nhóm công nghệ bơm cột nước cao như bơm ly tâm hỗn hợp, bơm va, bơm thủy luân; Công nghệ lưu trữ nước có quy mô nhỏ như ao hồ có  màng HDPE;  ao xi măng đất; ao, hồ xi măng vỏ mỏng và ao hồ  gạch xây; công nghệ hồ treo trữ nước và túi nhựa dẻo;

Sản phẩm đề tài

- Các bài báo đã công bố: Có 7 bài báo đăng trên các tạp trí uy tín trong nước và 01 công bố Quốc tế
- Các bằng sáng chế, giải pháp hữu ích: Tên giải pháp “Phương pháp điều tiết chống thiên tai, hạn hán”, đã được Cục Sở hữu trí tuệ có quyết định chấp nhận đơn
- Các sản phẩm cụ thể: 01 mô hình trình diễn lưu giữ và khai thác nước mặt có hiệu quả ứng dụng được đầu tư xây dựng tại Thị trấn TT Đăktô – H. Đăktô- tỉnh Kon Tum; 15 báo cáo là sản phẩm chính đề xuất 12 giải pháp công nghệ về lưu trữ và khai thác hiệu quả Tài nguyên nước mặt Tây Nguyên; 12 loại bản đồ các loại; 01/01 bộ phần mềm quản lý và sử dụng tài nguyên nước (mùa khô) dựa trên công nghệ WebGIS.  Ngoài mô hình trình diễn, các sản phẩm còn lại được lưu giữ tại Trung tâm lưu trữ thông tin- Bộ Khoa học Công nghệ; Trung tâm Thôn tin-tư liệu - Viện Hàn Lâm Khoa học Việt Nam; và cơ quan chủ trì – Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam dưới dạng bản điện tử.

 

Địa chỉ ứng dụng

Mô hình hình diễn đã được đầu tư xây dựng tại Thị trấn TT Đăktô – H. Đăktô- tỉnh Kon Tum
Tùy theo ưu nhược điểm , điều kiện ứng dụng và điệu kiện tự nhiên xã hội của vùng mà đề tài kiến nghị định hướng giải pháp ứng dụng công nghệ cho phù hợp (chi tiết ở các báo cáo chính và báo cáo tổng kết) các giải pháp Các giải pháp công nghệ có thể được áp dụng được các vùng của Tây Nguyên
Với bộ phần mềm ứng dụng: Phù hợp với các cơ quan quản lý nhà nước (Tổng Cục Thủy lợi- Bộ Nông nghiệp và PTNT; Các Sở Nông nghiệp và PTNT các tình Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lăk; Đắk Nông và Lâm Đồng; Chi cục Thủy lợi và các Công ty quản lý khai thác công trình thủy lợi các tỉnh.