Thông tin Đề tài

Tên đề tài Điều tra, nghiên cứu đặc điểm sinh học, hóa học và hoạt tính sinh học từ hai loài của chi Thìa là hóa gỗ (Xyloselinum Pimenov & Kljuykov) ở tỉnh Hà Giang - Mã số đề tài: VAST 04.09/17-18
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật
Thuộc Danh mục đề tài Hướng Đa dạng sinh học và các hợp chất có hoạt tính sinh học (VAST04)
Họ và tên TS. Nguyễn Phương Hạnh
Thời gian thực hiện 01/01/2017 - 01/01/2018
Tổng kinh phí 600.000.000 đồng (Sáu trăm triệu đồng chẵn)
Xếp loại Xuất sắc
Mục tiêu đề tài

Xây dựng được cơ sở dữ liệu đầy đủ nhất về mặt sinh học, thành phần hóa học và đánh giá tiềm năng các hoạt chất sinh học của hai loài thìa là hóa gỗ việt (Xyloselinum vietnamense) và Thìa là hóa gỗ leonid (X. leonidii) phân bố ở Hà Giang. Đề xuất được các biện pháp bảo tồn và sử dụng bền vững đối với hai loài Thìa là hóa gỗ.

Kết quả chính của đề tài

- Về khoa học:

  • Đã điều tra, nghiên cứu về đặc điểm sinh học, sinh thái và phân bố Thìa là hóa gỗ việt (Xyloselinum vietnamense) và Thìa là hóa gỗ leonid (X.leonidii) ở Khu Bảo tồn Thiên nhiên Bát Đại Sơn, huyện Quản Bạ và vùng núi đá vôi thuộc xã Sính Lủng, huyện Đồng Văn, Hà Giang và khả năng nhân giống từ hom loài thìa là hóa gỗ việt, đề xuất biện pháp bảo tồn hiệu quả.
  • Đã phân lập được 11 chất từ loài Thìa là hóa gỗ việt (Xyloselinum vietnamense) gồm decursinol, eugenin, noreugenin, xanthotoxin, marmesin, hamaudol, cimifugin, angelicain, 5-O-methylvisamminol, hesperedin, falcarindiol và 08 chất từ loài loài Thìa là hóa gỗ leonid (X.leonidii) gồm: xyloselin, decursinol, cimifugin, angelicain, hesperidin, praeroside I, pteryxin và decursinol glucoside. Các hợp chất phân lập được lần đầu tiên được công bố từ chi Xyloselinum trong đó có 1 chất mới được đặt tên là Xyloselin.
  • Hợp chất falcarindiol có tác dụng gây độc cả 4 dòng tế bào ung thư phổi A549, ung thư vú MCF-7, ung thư gan Hep3B và ung thư tiền liệt tuyến PC3, đồng thời thể hiện tác dụng kháng viêm in vitro mạnh.

- Về ứng dụng: là cơ sở khoa học cho các nhà khoa học, bảo tồn có phương án quản lý hiệu quả nguồn gen quý hiếm.

Một số hình ảnh của đề tài:

nphanh1

nphanh2

Những đóng góp mới

- Bổ sung dẫn liệu về sinh học, sinh thái, phân bố và cung cấp các dẫn liệu bước đầu về khả năng nhân giống bằng hom loài Thìa là hóa gỗ việt và đề xuất các biện pháp bảo tồn cụ thể với 2 loài Thìa là hóa gỗ;
- Lần đầu tiên nghiên cứu về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học hai loài Thìa là hóa gỗ việt và Thìa là hóa gỗ leonid. Chất xyloselin (XL3.5) là hợp chất mới lần đầu tiên được công bố từ chi Xyloselinum.

Sản phẩm đề tài
Các bài báo:
  • Nguyễn Phương Hạnh, Nguyễn Sinh Khang, Phạm Văn Thế, Nguyễn Đức Thịnh, Hà Thị Vân Anh, Nguyễn Quốc Bình, 2017. Một số dẫn liệu về sinh thái, thổ nhưỡng nơi loài Thìa là hóa gỗ leonid (Xyloselinum leonidii Pimenov & Kljuykov) mọc tự nhiên ở vùng núi đá vôi xã Sính Lủng, huyện Đồng Văn, Hà Giang. Hội nghị Khoa học toàn quốc về Sinh thái và Tài nguyên sinh vật lần thứ 7, trang 1618 -1623.
  • Nguyễn Phương Hạnh, Nguyễn Sinh Khang, Lê Ngọc Diệp, Nguyễn Quốc Bình, Bùi Thu Hà, Vũ Nguyễn Huyền Trang, 2018. Một số dẫn liệu về thực vật và thăm dò khả năng nhân giống vô tính loài Thìa là hóa gỗ leonid (Xyloselinum leonidii Pimenov & Kljuykov) bằng hom. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp, số 3, trang 22 - 30.
  • Nguyễn Phương Hạnh, Nguyễn Sinh Khang, Chu Thị Thu Hà, Nguyễn Quốc Bình, Nguyễn Tiến Đạt, 2018. Phenolic Constituents from Xyloselinum leonidii. Natural Product Communications, vol 13, No.11, pp 1505-1506.

- Các sản phẩm cụ thể (mô tả sản phẩm, nơi lưu giữ): mẫu tiêu bản của 02 loài Thìa là hóa gỗ việt (Xyloselinum vietnamense) và Thìa là hóa gỗ leonid (Xyloselinum leonidii) đã khâu trên bìa cứng để bảo quản. Bộ mẫu này được lưu giữ tại Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật.

Địa chỉ ứng dụng

* kiến nghị:

Trong tương lai, cần nghiên cứu bảo tồn 2 loài thìa là hóa gỗ việt (Xyloselinum vietnamense) và thìa là hóa gỗ leonid (Xyloselinum leonidii Pimenov & Kljuykov). Đây là 2 loài đặc hữu của nước ta và đang bị đe dọa.