Thông tin Đề tài

Tên đề tài Nghiên cứu cấu trúc và đặc điểm khu hệ gen động vật ở vùng núi cao miền Bắc và miền Trung Việt Nam (dãy Hoàng Liên và dãy Trường Sơn) như một trung tâm đa dạng các loài bò sát và ếch nhái trên lục địa Đông Dương - Mã số: VAST.HTQT.NGA.07/17-18
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam
Thuộc Danh mục đề tài Nhiệm vụ Hợp tác Quốc tế
Họ và tên TS. Nguyễn Thiên Tạo
Thời gian thực hiện 01/01/2017 - 01/01/2018
Tổng kinh phí 200 triệu đồng
Xếp loại Xuất sắc
Mục tiêu đề tài

Tìm hiểu về phân loại, đa dạng thành phần loài, mối quan hệ di truyền và mối quan hệ địa lý sinh vật các loài bò sát và ếch nhái ở vùng núi cao miền Bắc (dãy núi Hoàng Liên) và miền Trung (dãy núi Trường Sơn) Việt Nam, dựa trên phân tích hình thái học và di truyền phân tử, làm cơ sở khoa học đề xuất ưu tiên bảo tồn.

Kết quả chính của đề tài

- Về khoa học:

  • Đã ghi nhận sự đa dạng thành phần loài thuộc ba họ Colubridae, Ranidae, và Rhacophoridae ở dãy núi Hoàng Liên Sơn và dãy núi Trường Sơn.
  • So sánh mức độ tương đồng về thành phần các loài thuộc ba họ Ranidae, Rhacophoridae và Colubridae ở hai dãy núi Hoàng Liên Sơn và Trường Sơn dựa phân tích hệ số tương đồng.
  • Ghi nhận các loài quý hiếm có tên trong sách đỏ Việt Nam (2007), Danh lục Đỏ của IUCN (2017), Nghị định 32/2006/NĐ-CP của Chính phủ và đánh giá các yếu tố tác động tiêu cực đến các loài bò sát - ếch nhái và sinh cảnh sống, và đề xuất ưu tiên bảo tồn tại khu vực nghiên cứu.
  • Phân tích mối quan hệ di truyền và quan hệ địa lý dựa trên kết hợp các dẫn liệu về hình thái và di truyền phân tử, ghi nhận phân bố lần đầu tiên loài ếch cây Liuixalus feii Yang, Rao & Wang, 2015 cho khu hệ ếch nhái Việt Nam, loài trước đây chỉ ghi nhận phân bố ở Trung Quốc. Đồng thời kết quả phân tích phát sinh chủng loại cho thấy loài L. jinxiuensis Li, Mo, Xie & Jiang, 2015 là tên đồng danh của loài Liuixalus feii Yang, Rao & Wang, 2015.

- Ứng dụng:

  • Kết quả nghiên cứu đã thu thập bổ sung thêm 22 mẫu tiêu bản ếch nhái và bò sát phục vụ công tác nghiên cứu, học tập.

- Về đào tạo:

  • Các số liệu khoa học của nhiệm vụ góp phần hỗ trợ đào tạo 01 Nghiên cứu sinh của Học viện Khoa học và công nghệ.

- Phát triển hợp tác:

  • Nhiệm vụ thực hiện đã hỗ trợ nâng cao và phát triển mối quan hệ hợp tác nghiên cứu khoa học giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong công bố các công trình quốc tế và đào tạo cán bộ nghiên cứu có trình độ.

Một số hình ảnh của đề tài:

nttao1

nttao2

nttao3

Những đóng góp mới

- Kết quả nghiên cứu của đề tài đã cung cấp thông tin cập nhập mới về hiện trạng đa dạng sinh học và ưu tiên bảo tồn các loài bò sát ếch nhái tại hai khu vực nghiên cứu (dãy Hoàng Liên và dãy Trường Sơn), bổ sung dẫn liệu cho việc xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về đa dạng sinh học.
- Bổ sung thêm mẫu vật mới cho bộ sưu tập mẫu vật của Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam.
- Phát hiện và ghi nhận ghi nhận phân bố lần đầu tiên loài ếch cây Liuixalus feii Yang, Rao & Wang, 2015 cho khu hệ ếch nhái Việt Nam và sắp xếp phân loại của các loài ếch cây thuộc giống Liuixalus.

Sản phẩm đề tài

- Các bài báo đã công bố (liệt kê): 02 bài báo quốc tế thuộc danh lục SCI và SCIE, 01 bài báo trong nước.

  1. Cuong The Pham, Truong Quang Nguyen, Tao Thien Nguyen, Thanh Vinh Nguyen, Nikolai L. Orlov, Mona van Schingen, and Thomas Ziegler. First record of Liuixalus feii Yang, Rao & Wang, 2015 (Anura: Rhacophoridae) from Vietnam and taxonomic assignment of L. jinxiuensis Li, Mo, Xie & Jiang, 2015. Russian Journal of Herpetology, Vol. 25 (2), 2018; 1-5. (SCIE).
  2. Hoa Thi Ninh, Tao Thien Nguyen, Cuong The Pham, Truong Quang Nguyen, Nikolai L. Orlov, Anna Rauhaus & Thomas Ziegler. First record of the Vietnam Flying Frog, Rhacophorus calcaneus Smith, 1924, from Khanh Hoa Province, including the first molecular identification and morphological description of larval stages. Revue suisse de Zoologie, Vol. 125 (2), 2018; 231 – 238 (SCI).
  3. Nguyen Thi Thuyen, Nguyen Lan Hung Son, Le Trung Dung, Nguyen Thien Tao. First records of snakes (Squamata: Serpentes) from Huu Lien Nature Reserve, Lang Son Province. Tạp chí Sinh học, Vol. 40 (3), 2018; 128 – 133.

- Các sản phẩm (mô tả sản phẩm, nơi lưu giữ):
Bổ sung 22 mẫu tiêu bản ếch nhái và bò sát được lưu giữ tại Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam phục vụ nghiên cứu, trưng bày và học tập.
- Đào tạo: Hỗ trợ đào tạo 01 Nghiên cứu sinh

Kiến nghị

- Các nghiên c?u ti?p theo và các chuy?n kh?o sát b? sung v? bò sát và ?ch nhái ? Vi?t Nam là c?n thi?t ?? ?ánh giá ?úng và ??y ?? h?n v? s? ?a d?ng c?ng nh? các giá tr? b?o t?n, Kính ?? gh? Vi?n Hàn lâm Khoa h?c công ngh? Vi?t Nam và Qu? Nghiên c?u c? b?n Nga, C?ng hoà Liên bang Nga ti?p t?c tài tr? kinh phí h? tr? nhóm nghiên c?u th?c hi?n theo h??ng nghiên c?u c?a ?? tài ? Vi?t Nam. Các nghiên c?u này h?a h?n s? khám phá thêm nhi?u loài ch?a ???c ghi nh?n.
- ??i tác n??c ngoài là nh?ng chuyên gia hàng ??u và r?t uy tín trên th? gi?i trong nghiên c?u v? bò sát và ?ch nhái không ch? ? Vi?t Nam và các n??c khác nh? Trung Qu?c, Lào, Thái Lan,... Do v?y, c? h?i h?p tác, ti?p xúc và làm vi?c v?i các chuyên gia Nga, nhóm nghiên c?u phía Vi?t Nam nâng cao ???c trình ?? chuyên môn, ngôn ng? và ??c bi?t trong vi?c ??ng t?i các công trình nghiên c?u trên các t?p chí qu?c t? có uy tín góp ph?n nâng cao ch?t l??ng s?n ph?m khoa h?c. Kính ?? ngh? Vi?n Hàn lâm Khoa h?c công ngh? Vi?t Nam và Qu? Nghiên c?u c? b?n Nga, C?ng hoà Liên bang Nga ti?p t?c ??y m?nh phát tri?n h?p tác trong th?i gian t?i, ??ng th?i h? tr? các nhà khoa h?c c?a hai c? quan.