Thông tin Đề tài

Tên đề tài Nghiên cứu phân lập steroidal saponin từ cây lu lu đực (Solanum nigrum Linn) và đánh giá tác dụng kháng tế bào ung thư - Mã số đề tài: VAST.ĐLT.07/17-18
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Viện Hóa sinh biển
Thuộc Danh mục đề tài Đề tài Độc lập trẻ cấp Viện
Họ và tên TS. Bùi Hữu Tài
Thời gian thực hiện 01/01/2017 - 01/01/2018
Tổng kinh phí 500 triệu đồng
Xếp loại Xuất sắc
Mục tiêu đề tài

Nghiên cứu phân lập các hợp chất steroidal saponin từ cây lu lu đực (Solanum nigrum Linn) theo định hướng kháng tế bào ung thư.
Kết quả chính của đề tài

- Về khoa học:

  • Từ dịch chiết methanol loài lu lu đực đã phân lập được 15 hợp chất. Cấu trúc hóa học của các hợp chất được xác định đề là các steroidal saponin trong đó có 5 hợp chất mới, 7 hợp chất có cấu trúc spirosolane alkaloid saponin.
  • Hai hợp chất solamargine và degalactotigonin thể hiện tốt nhất tác dụng gây độc tế bào trên các dòng tế bào ung thư ở người bao gồm ung thư phổi A549, ung thư vú MDA-MB, ung thư gan Hep3B và ung thư tuyến tiền liệt PC3, với các giá trị IC50 từ 0.40 ± 0.21 tới 7.59 ± 0.53 μM.
  • Hợp chất solamargine gây độc tế bào ung thư gan Hep3B theo cơ chế thúc đẩy quá trình apoptosis và can thiệp vào pha sub-G1 trong chu trình của tế bào.

- Về ứng dụng:
Bước đầu chiết xuất phân đoạn giàu hợp chất saponin từ loài lu lu đực với hàm lượng saponin tổng số tương đương với 118.3 mg solarmagine trong 1 g cặn chiết.

Một số hình ảnh của đề tài:

bhtai1
Những đóng góp mới

- Đây là nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam về phân lập các hợp chất steroidal saponin từ loài lu lu đực.
- Phân lập và xác định cấu trúc của 5 hợp chất mới
- Lần đầu tiên nghiên cứu về cơ chế gây chết tế bào Hep3B của hợp chất solamargine bằng phân tích flow cytometer và ảnh hưởng đến chu trình tế bào.
Sản phẩm đề tài

- Các bài báo đã công bố (liệt kê):

  1.  Bui Huu Tai, Vu Van Doan, Pham Hai Yen, Nguyen Xuan Nhiem, Nguyen Thi Cuc, Do Thi Trang, Dan Thi Thuy Hang, Duong Thi Dung, Duong Thi Hai Yen, Tran Hong Quang, Nguyen Hai Dang, Nguyen Thi Mai, Chau Van Minh and Phan Van Kiem, Two new steroidal alkaloid saponins from the whole plants of Solanum nigrum, Natural Product Communications, 13(11), 1457-1460 (2018).
  2. Vũ Văn Đoán, Đỗ Thị Trang, Trần Thị Ngà, Dương Thị Hải Yến, Nguyễn Thị Cúc, Phạm Hải Yến, Trần Hồng Quang, Nguyễn Xuân Nhiệm, Phan Văn Kiệm, Bùi Hữu Tài, Các hợp chất spirosolane alkaloid từ cây lu lu đực (Solanum nigrum L.), Tạp chí Hóa học, 56(3), 296-300, 2018.
  3.  Bui Huu Tai, Nguyen Xuan Nhiem, Vu Van Doan, Pham Hai Yen, Tran Hong Quang, Do Thi Trang, Duong Thi Hai Yen, Nguyen Thi Cuc, Phan Van Kiem, Isolation of spirostanol glycosides from Solanum nigrum. Vietnam Journal of Chemistry, 56(5), 548-552, 2018.

- Các sản phẩm cụ thể (lưu giữ tại Viện Hóa sinh biển):

  •  Báo cáo phân lập 15 hợp chất từ loài lu lu đực, và 15 hợp chất phân lập được
  •  Báo cáo xác định cấu trúc 15 hợp chất phân lập được, số liệu phổ NMR, MS
  •  Báo cáo đánh giá hoạt tính gây độc tế bào ung thư của các hợp chất và cơ chế gây độc tế bào Hep3B của hợp chất solamargine

- Các sản phẩm khác (nếu có):
Đào tạo 02 Thạc sỹ: Nguyễn Thị Ly, Trường Đại học khoa học, Đại học Thái Nguyên và Trần Thị Ngà, Trường Đại học khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Kiến nghị

- B? sung các h?p ch?t m?i SN1-SN5 cho c? s? d? li?u thành ph?n hóa h?c loài lu lu ??c.
- Hai h?p ch?t SN6 và SN11 có ho?t tính t?t có th? ??a vào ngu?n d? li?u các h?p ch?t có giá tr? trong vi?c phát tri?n các ho?t ch?t có tác d?ng ?i?u tr? ung th?.