Thông tin Đề tài

Tên đề tài Điều tra, đánh giá tác hại của ký sinh trùng ở một số loài cá có giá trị kinh tế cao ở biển ven bờ Bắc Việt Nam. Mã số nhiệm vụ: VAST.ĐTCB.01/13-14
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật
Họ và tên TS. Nguyễn Văn Hà
Thời gian thực hiện 01/01/2013 - 01/01/2016
Tổng kinh phí 1.800 triệu đồng
Xếp loại Xuất sắc
Mục tiêu đề tài

Điều tra nghiên cứu, xác định thành phần loài ký sinh trùng gây bệnh ở một số loài cá có giá trị kinh tế ở biển ven bờ từ Quảng Ninh đến Quảng Bình. Đánh giá vai trò gây bệnh và tác hại của ký sinh trùng đối với các loài cá biển có giá trị kinh tế.

Kết quả chính của đề tài

- Về khoa học:
+ Đã phát hiện 200 loài ký sinh trùng trên các loài cá biển kinh tế ven bờ Bắc Việt Nam thuộc 123 giống, 63 họ, 21 bộ, 12 lớp và 6 ngành, trong đó: nhóm đơn bào - 18 loài; sán dây – 7 loài; sán lá đơn chủ - 62 loài; sán lá song chủ - 42 loài; giun tròn - 27 loài; giun đầu gai – 12 loài và giáp xác ký sinh – 32 loài.
+ Bốn loài mới cho khoa học đã được công bố, bao gồm Metahaliotrema similis n. sp.; M. ypsilocleithrum n. sp.; Loxuroides pricei n. sp. và Paucivitellosus vietnamensis n. sp.
- Về ứng dụng: Đã xác định được các loài ký sinh trùng nguy hiểm gây bệnh ở các loài cá biển ven bờ Bắc Việt Nam và các nguy cơ tiềm năng ảnh hưởng đến vùng nuôi hải sản ven biển.

nvha1

 

Những đóng góp mới

- Phát hiện và công bố 4 loài ký sinh trùng mới cho khoa học, bổ sung nhiều loài mới cho khu hệ ký sinh trùng ở biển Việt Nam;
- Cung cấp các dẫn liệu hình thái học của một số loài ký sinh trùng và di truyền học của 5 loài sán lá ký sinh (đã đăng ký trên GenBank) ở các loài cá biển kinh tế.

Sản phẩm đề tài

-    Các bài báo đã công bố (liệt kê):
1. Nguyen MH, Nguyen VH, Bui NT, Ha DN (2016). Two new axinid species (Monogenea: Axinidae) from the Pharao flyingfish Cypselurus naresii (Günther) (Beloniformes: Exocoetidae) in the Gulf of Tonkin off Vietnam. Syst Parasitol (2016) 93:387-394 (bài báo SCI)
2. Kritsky DC, Nguyen VH, Ha DN, Heckmann RA (2016). Revision of Metahaliotrema Yamaguti, 1953 (Monogenoidea: Dactylogyridae), with new and previously described species from the spotted scat Scatophagus argus (Linnaeus) (Perciformes: Scatophagidae) in Vietnam. Syst Parasitol (2016) 93:321-335 (bài báo SCI)
3. Nguyễn Văn Hà (2015). Cập nhật thành phần loài giun đầu gai ký sinh ở động vật Việt Nam. Tạp chí Sinh học, 37(3): 384-394
4. Kazachenko V. N., Kovaleva N. N., Ha Duy Ngo, Nguyen Van Ha, Nguyen Vu Thanh (2014). Redescription of three calidid species of the genus Caligus Müller, 1785 (Copepoda: Caligidae), parasites of marine fish Decapterus sp. (Perciformes: Carangidae) from Tonkin Gulf, Vietnam. Tạp chí Sinh học, 36(1): 1-11.
5. Nguyễn Văn Tăng, Nguyễn Văn Hà, Hà Duy Ngọ, Phạm Văn Lực (2015). Kết quả nghiên cứu tình hình nhiễm sán lá ký sinh ở cá biển ven bờ từ Hải Phòng đến Quảng Bình. Báo cáo Hội nghị Ký sinh trùng học toàn quốc lần thứ 42. Nxb KHTN&CN, tr. 249-255.
6. Nguyễn Văn Hà, Nguyễn Văn Tăng, Hà Duy Ngọ, Ông Vĩnh An, Lã Thị Loan (2016). Mô tả hai loài sán lá (Trematoda: Opecoelidae) ký sinh ở cá mú vùng vịnh Bắc Bộ, Việt Nam. Báo cáo Hội nghị Ký sinh trùng học toàn quốc lần thứ 43. Nxb KHTN&CN, tr. 82-86.
- Các sản phẩm cụ thể (mô tả sản phẩm, nơi lưu giữ)
1. Bộ cơ sở dữ liệu ký sinh trùng (Phiếu loài): Thông tin khoa học của các loài ký sinh trùng (Đặc điểm hình thái cấu trúc, vật chủ, vị trí ký sinh, địa điểm thu mẫu, hình vẽ, ảnh v.v…). Phiếu loài được lưu giữ dạng bản mềm (PDF file) tại phòng Ký sinh trùng học (Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật).
2. Bộ tiêu bản ký sinh trùng gồm các tiêu bản khô (tiêu bản nhuộm) và tiêu bản ngâm trong dung dịch, được lưu trữ tại phòng Ký sinh trùng học (Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật), sử dụng cho nghiên cứu, học tập và trao đổi hợp tác khoa học.
- Đào tạo
1. Nguyễn Văn Tăng. Đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ sinh học năm 2016.
Tên luận án: Nghiên cứu sán lá (Trematoda) ký sinh ở một số loài cá biển ven bờ từ Hải Phòng đến Quảng Bình
2. Lã Thị Loan. Đã bảo vệ thành công luận văn thạc sĩ sinh học năm 2016.
Tên luận văn: Nghiên cứu thành phần ký sinh trùng trên một số loài cá mú ở ven biển huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An