Thông tin Đề tài

Tên đề tài Nghiên cứu khai thác dược liệu Da gai ở vùng biển Đông bắc Việt Nam theo định hướng hoạt tính diệt tế bào ung thư và kháng sinh
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Viện Hóa sinh biển
Thuộc Danh mục đề tài Đề tài độc lập cấp Viện Hàn lâm KHCNVN
Họ và tên TS Nguyễn Xuân Cường
Thời gian thực hiện 01/01/2013 - 01/01/2015
Tổng kinh phí 5650 triệu đồng
Xếp loại Xuất sắc
Mục tiêu đề tài
  • Nghiên cứu được thành phần hóa học và hoạt tính diệt tế bào ung thư và kháng sinh một số loài sinh vật biển ngành Da gai ở vùng biển Đông bắc Việt Nam.
  • Tìm ra một số chất tiềm năng có hoạt tính sinh học nhằm định hướng cho các nghiên cứu tiếp theo.
  • Tạo được thực phẩm chức năng từ một số loài da gai có tiềm năng.
Kết quả chính của đề tài

Về khoa học:

  • Đã tiến hành thu thập 34 mẫu nghiên cứu tại các khu vực nghiên cứu, trong đó xác định được 24 loài động vật da gai trong đó có 8 loài hải sâm, 11 loài sao biển, 4 loài cầu gai và 1 loài đuôi rắn.
  • Đã lựa chọn được 10 đối tượng động vật da gai để nghiên cứu thành phần hóa học bao gồm: 02 loài hải sâm – Cercodemas ancepsHolothuria leucospilota; 06 loài sao biển - Acanthaster planci,Anthenea sibogae, Archaster typicus, Culcita novaeguineae, Linckia laevigataPentaceraster gracilis; 02 loài cầu gai - Diadema setosumStrongylocentrotus intermedius.
  • Đã tiến hành nghiên cứu thành phần hóa học của 10 đối tượng động vật da gai thu thập được và phân lập, xác định cấu trúc được 8 hợp chất tritecpen saponin, 5 hợp chất asterosaponin, 14 hợp chất steroit glycosit, 22 hợp chất steroit và 8 hợp chất khác.
  • Nghiên cứu hoạt tính sinh học các chất sạch cho thấy các hợp chất tritecpen saponin phân lập từ các loài hải sâm có tiềm năng trong nghiên cứu sâu hơn về hoạt tính diệt tế bào ung thư, các hợp chất polyhydroxysteroit phân lập từ loài sao biển Archaster typicus có tiềm năng trong nghiên cứu sâu hơn về hoạt tính kháng vi sinh vật kiểm định.

Về ứng dụng:

  • Đã xây dựng 10 quy trình phân lập các hợp chất có hoạt tính sinh học từ một số loài da gai trong đó có 03 hợp chất có hoạt tính tiềm năng. Quy trình chiết xuất hợp chất tritecpen saponin mới cercodemasoside A-Ecó hoạt tính gây độc tế bào từ loài hải sâm Cercodemas anceps đã được đăng ký sáng chế (số đơn 1-2015-02847).
  • Đã nghiên cứu chế tạo được thực phẩm chức năng (nay là thực phẩm bảo vệ sức khỏe) Linstata từ nguồn nguyên liệu cao chiết sao biển và nấm linh chi.
Những đóng góp mới
  • Đã phát hiện ra 12 hợp chất mới bao gồm 5 tritecpen saponin, 1 asterosaponin, 2 steroit glycosit và 04 polyhydroxysteroit.
  • Đã tạo được thực phẩm bảo vệ sức khỏe Linstata từ nguồn nguyên liệu cao chiết sao biển và nấm linh chi.
Sản phẩm đề tài

Các bài báo đã công bố: 05 bài báo quốc tế ISI và 10 công trình quốc gia

Các bài tạp chí quốc tế

  • Cuong NX, Nam NH, Kiem PV, Minh CV, et al. Cytotoxic triterpene saponins from Cercodemas anceps. Bioorg. Med. Chem. Lett., 2015, 25(16), 3151-3156.
  • Ngoan BT, Cuong NX, Nam NH, Kiem PV, Minh CV, et al. Asterosaponins and glycosylated polyhydroxysteroids from the starfish Culcita novaeguineae and their cytotoxic activities. J Asian Nat Prod Res. 2015, 17(10), 1010-1017.
  • Thao NP, Cuong NX, Nam NH, Kiem PV, Minh CV, et al. Asterosaponins from the Starfish Astropecten monacanthus suppress growth and induce apoptosis in HL-60, PC-3, and SNU-C5 human cancer cell lines. Biol Pharm Bull. 2014, 37(2), 315-321.
  • Thao NP, Cuong NX, Nam NH, Minh CV, et al. Secondary metabolites from Vietnamese marine invertebrates with activity against Trypanosoma brucei and T. cruzi. Molecules. 2014, 19(6), 7869-7880.
  • Thao NP, Cuong NX, Nam NH, Kiem PV, Minh CV, et al. Anti-inflammatory components of the Vietnamese starfish Protoreaster nodosus. Biol Res. 2015, 48:12. doi: 10.1186/s40659-015-0002-2.

Các bằng sáng chế, giải pháp hữu ích (liệt kê): Châu Văn Minh, Nguyễn Xuân Cường, Lê Thị Viên, Trần Thị Hồng Hạnh, Nguyễn Phương Thảo, Đỗ Thị Thảo, Nguyễn Văn Thanh, Nguyễn Hoài Nam, Đỗ Công Thung, Phan Văn Kiệm. Hợp chất tritecpen saponin có hoạt tính gây độc tế bào và phương pháp chiết các hợp chất này từ loài hải sâm - Cercodemas anceps. Bằng độc quyền sáng chế, số đơn 1-2015-02847, chấp nhận hợp lệ theo Quyết định số 54407/QĐ-SHTT ngày 04 tháng 9 năm 2015 của Cục Sở hữu Trí tuệ Việt Nam.

Các sản phẩm cụ thể (mô tả sản phẩm, nơi lưu giữ): Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Linstata bào chế từ cao chiết sao biển và nấm linh chi có công dụng giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ miễn dịch, phòng ngừa và hỗ trợ các liệu pháp làm giảm triệu chứng ung thư mô liên kết (Sarcoma). Làm giảm tác dụng phụ của hóa trị, xạ trị. Hỗ trợ liệu pháp điều trị các triệu chứng của quá trình viêm.

Địa chỉ ứng dụng

Tiếp tục sản xuất các lô tiếp theo để đưa sản phẩm Linstata ra lưu hành ngoài thị trường, phục vụ chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng.