Thông tin Đề tài

Tên đề tài Khảo sát, xác định một số peptide có hoạt tính sinh dược quý từ sinh vật biển đặc hữu (ốc cối, hải miên) bằng các kỹ thuật proteomics.
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Viện Công nghệ Sinh học
Thuộc Danh mục đề tài Hướng Công nghệ sinh học (VAST02)
Họ và tên GS.TS. Phan Văn Chi
Thời gian thực hiện 01/01/2008 - 01/01/2009
Tổng kinh phí 300 triệu đồng
Mục tiêu đề tài
  • Khảo sát, xác định một số peptide có hoạt tính sinh dược quý từ sinh vật biển đặc hữu (ốc cối, hải miên) bằng các kỹ thuật proteomics.
  •  Trên cơ sở các kết quả khảo sát, lựa chọn 1-2 peptide/protein có hoạt tính giảm đau thần kinh (conotoxin) để thiết kế biểu hiện.
  •  Nghiên cứu các đặc tính và khả năng ứng dụng của 1-2 loại conotoxin tái tổ hợp.
Kết quả chính của đề tài

Về khoa học:

  •  Đã tiến hành thu thập, xác định 10 loài ốc cối, 7 loại hải miên. Đã xác định được 38 conotoxin trong nọc độc của 3 loài ốc cối C. litteratus, C. striatus và C. textile.
  •  Đã tách dòng và biểu hiện ω-conotoxins (ω-CTX) tái tổ hợp ở E. coli với khối lượng phân tử khoảng 3 kDa.
  •  Đã nghiên cứu hoạt tính giảm đau trên mô hình chuột thí nghiệm của conotoxin tự nhiên từ 8 loài ốc cối và ω-CTX tái tổ hợp. Các kết quả nhận được cho thấy tất cả 8 mẫu conotoxin tự nhiên và tái tổ hợp đều có tác dụng làm giảm đau trên chuột thí nghiệm, trong đó ω-CTX tái tổ hợp có hoạt tính giảm đau tốt, tương tự với hoạt tính của chất Lidocain (sản phẩm thuốc giảm đau/gây tê đang được bán trong các nhà thuốc trên thị trường).
  •  Đã tiến hành thử nghiệm LD50 của ω-CTX tái tổ hợp trên chuột. Các kết quả nhận được cho thấy với liều cao gấp 100 lần liều sử dụng giảm đau vẫn không gây ảnh hưởng đến chuột, không làm chết chuột thí nghiệm. Do đó có thể nhận định bước đầu là ω-CTX tái tổ hợp không gây độc hại trên cơ thể chuột.

Về ứng dụng:
Protein tái tổ hợp ω-CTX có khả năng phát triển thành thuốc giảm đau, trên cơ sở những nghiên cứu thử nghiệm tiếp tục.

Những đóng góp mới
  • Lần đầu tiên phân tích thành phần protein/peptide độc trong nọc các loài ốc cối ở Việt Nam.
  •  Đã tách dòng, biểu hiện thành công ω-CTX tái tổ hợp có hoạt tính giảm đau tốt trên mô hình thử nghiệm trên động vật.
Sản phẩm đề tài

 Sản phẩm khoa học:

  •  07 bài báo đã được công bố.
  •  02 qui trình:
    + Xác nhận, nhận dạng conotoxin ở ốc cối.
    + Biểu hiện, tinh chế ω-CTX tái tổ hợp ở E.coli.
  •  Đã đăng ký 01 giải pháp hữu ích tại Cục Sở hữu trí tuệ: “Phương pháp phát hiện nhanh conotoxin trong nọc độc của các loài ốc cối ở Việt Nam”, số đơn 2-2009-00247 HI.

 Sản phẩm cụ thể:
ω-CTX tái tổ hợp được cất giữ tại Phòng Hóa sinh Protein, Viện Công nghệ sinh học.