Xây dựng qui trình phân tích tiêu chuẩn cơ sở một số kim loại nặng trong huyết thanh bằng phương pháp ICP-MS.

 Đề tài đã xây dựng thành công quy trình phân tích tiêu chuẩn cơ sở một số kim loại nặng Cu, Pb, Zn, Mn, Fe và As trong huyết thanh, bằng phương pháp quang phổ plasma ghép nối khối phổ (ICP-MS). Các kết quả chính đạt được như sau:

• Đã nghiên cứu, khảo sát quá trình phân hủy mẫu huyết thanh theo các phương pháp khác nhau như phương pháp đo trực tiếp; sử dụng hỗn hợp HNO₃ (1%) và Triton X-100; phân hủy mẫu bằng nhiệt; phân hủy mẫu bằng lò vi sóng. Trong đó, phương pháp xử lý mẫu huyết thanh bằng phương pháp lò vi sóng sử dụng môi trường HNO₃ 1% được lựa chọn là phù hợp cho đối tượng nghiên cứu.
• Đã khảo sát các điều kiện tối ưu cho quá trình xác định các ion kim loại nặng và Asen trên thiết bị ICP-MS như tốc độ khí cho bộ sol hóa mẫu là 0,5 l/phút; công suất máy phát cao tần là 1000 W; thời gian lấy tín hiệu mẫu là 40 giây; thời gian rửa sạch mẫu là 45 giây; tốc độ khí mang Ar 15-20 l/phút; tốc độ bơm mẫu 2-3 ml/phút; thế điều khiển thấu kính điện tử ion là 7,2V. Xây dựng được đường chuẩn của các nguyên tố Cu, Pb, Zn, Mn, và Fe với khoảng tuyến tính của Cu từ 6,25 - 500ppb; Pb: 0,1 - 8ppb; Zn: 5 - 400 ppb; As: 0,1 - 8ppb; Mn: 0,125 - 10ppb và Fe: 6,25 - 500ppb. Các đường chuẩn có phương trình hồi quy tuyến tính đều đạt R²≥0,9998.
•  Đã nghiên cứu sự ảnh hưởng lẫn nhau giữa các nguyên tố kim loại xác định đồng thời trong mẫu, nghiên cứu ảnh hưởng của  Cl- đến phân tích As trên ICP-MS và cách hiệu chỉnh khi mẫu có Cl^-.
• Đã xây dựng được qui trình xác định đồng thời các nguyên tố Cu, Pb, Zn, As, Mn và Fe trong mẫu huyết thanh bằng phương pháp ICP-MS với độ lặp lại (CV<15%) và độ thu hồi cao (H: 80-130%).
•  Đã áp dụng quy trình xác định hàm lượng Cu, Pb, Zn, As, Mn và Fe để phân tích trên mẫu thực. Kết quả phân tích trong 45 mẫu cho thấy giá trị đo được có độ tin cậy cao và người dân xã Nam Thượng, Hòa Bình có dấu hiệu ô nhiễm kim loại nặng và Asen.

Về khoa học:

• Đã xây dựng thành công phương pháp lấy mẫu, phân huỷ mẫu huyết thanh.
• Đã khảo sát các điều kiện tối ưu trong quá trình phân tích mẫu trên thiết bị ICP-MS.
• Đã nghiên cứu sự ảnh hưởng lẫn nhau giữa các nguyên tố kim loại (Fe, Cu, As, Mn, Pb, Zn) có trong mẫu.
• Đã tiến hành đối chứng, so sánh kết quả nghiên cứu với mẫu liên phòng thí nghiệm, mẫu chuẩn.
• Đã xây dựng thành công 01 tiêu chuẩn cơ sở cho phương pháp phân tích một số kim loại nặng (As, Pb, Cu, Zn, Mn. Fe) trong huyết thanh bằng phương pháp quang phổ Plasma ghép nối khối phổ (ICP-MS).

Về ứng dụng:
Kết quả nghiên cứu thành công sẽ được thử nghiệm trong nghiên cứu, điều trị của Bệnh viện Nhi Trung ương.

•  Kết quả phân tích góp phần trong nghiên cứu, chuẩn đoán và điều trị bệnh nhân.
•  Đưa ra số liệu khái quát về mức độ ảnh hưởng của một số kim loại đến con người.

01 báo cáo tổng kết, 01 báo cáo tóm tắt về kết quả thực hiện của đề tài.

Khoa Sinh hoá, Bệnh viện Nhi Trung ương, số 18, 879, Đê La Thành, Hà Nội.