Thông tin Đề tài

Tên đề tài Nghiên cứu ảnh hưởng ở mức độ phân tử của các hợp chất thứ cấp tách chiết từ cây An xoa Helicteres hirsuta Lour. lên tế bào ung thư gan.
Mã số đề tài GUST.STS.ĐT-2020-SH03
Cơ quan chủ trì (Cơ quan thực hiện) Học viện Khoa học và Công nghệ
Thuộc Danh mục đề tài Chương trình sau tiến sỹ tạo nguồn lực khoa học công nghệ cho Viện Hàn lâm KHCNVN
Họ và tên TS. Nguyễn Văn Trữ
Thời gian thực hiện 01/06/2020 - 01/06/2022
Tổng kinh phí 300 triệu đồng
Xếp loại Khá
Mục tiêu đề tài

- Đánh giá hoạt tính sinh học ở mức độ in vitro của cao chiết thô với các dung môi chiết khác nhau và các hợp chất tinh sau khi tinh sạch trên một số dòng tế bào ung thư gan.
- Nghiên cứu ảnh hưởng ở mức độ phân tử (biểu hiện của một số gen, protein) của hợp chất thứ phân lập từ cây An xoa trên một số dòng tế bào ung thư gan.

 

Kết quả chính của đề tài

1. Đã tách chiết thành công các hợp chất thứ cấp từ cây an xoa với dung môi sử dụng trong nghiên cứu là methanol. Bước đầu chiết tách cao tổng với các dung môi hữu cơ có độ phân cực khác nhau nhằm mục đích phân tách các hợp chất thứ cấp. Cao chiết tổng methanol thu được chiếm 5.07 % khối lượng khô ban đầu. Chiết phân lớp với các dung môi có độ phân cực khác nhau, ghi nhận cao chiết Dichloromethane chiếm tỷ lệ cao nhất lên. Tiếp đến là cao chiết n-Hexan và ethyl acetate.
2. Đã phân tích được 20 chất có mặt trong mẫu cao chiết từ cây an xoa nhờ kỹ thuật sắc ký khí ghép nối khối phổ. Tinh sạch được 4 chất chính từ mẫu cao chiết cây an xoa từ dung môi là diclometan, các chất tinh sạch đã được xác nhận lại bằng HPLC.
3. Đã đánh giá được hoạt tính gây độc tế bào của các cao chiết từ cây an xoa. Cao chiết diclomethano có hoạt tính gây độc cao nhất trên các dòng tế bào ung thư gan nghiên cứu. Giá trị ức chế sinh trưởng IC50 ghi nhận IC50 = 150.11±1.78 µg/ml từ cao chiết diclomethano trên dòng tế bào ung thư gan Huh7, trên dong tế bào ung thư HepG2 trị IC50 = 113.11±2.77 µg/ml. Ngoài ra, chất sạch Hexadecanoic acid chất chính trong cao chiết diclomethano cho hoạt tính gây độc tế bào tốt nhất trên các dòng tế bào ung thư nghiên cứu. Giá trị ức chế sinh trưởng 50 % IC50 của Hexadecanoic acid trên các dòng tế bào ung thư gan Hepg2, Chang cell và Huh7 ghi nhận IC50 là 112.01±1.58 µg/ml, 182.28 ±3.18, và 134.64±2.78 µg/ml theo thứ tự.
4. Chất sạch Hexadecanoic acid và cao chiết diclomethan thể hiện hoạt tính ức chế đáng kể sự phục hồi tổn thương (wound healing assay) trên các dòng tế bào ung thư gan như Hepg2, Huh7 và Chang cell.  Ngoài ra, chất sạch Hexadecanoic acid cũng thể hiện hoạt tính ức chế sự phục hồi tổn thương cao hơn so với mẫu cao chiết diclomethan trên các dòng tế bào ung thư gan nghiên cứu.
5. Chất sạch Hexadecanoic acid và cao chiết diclomethane cũng ghi nhận làm giảm sự hình thành khuẩn lạc và diện tích khuẩn lạc với các dòng tế bào ung thư gan như Hepg2, Huh7 và Chang cell ở nồng độ xử lý 50 µg/ml chất sạch Hexadecanoic acid với tỷ lệ diện tích khuẩn lạc hình thành của tế bào là 53.88, 59.78 và 65.60 theo thứ tự. Đồng thời chất sạch cũng cho hiệu quả ức chế cao hơn cao chiết thô diclomethane.
6. Hoạt tính ức chế sự di căn xâm lấn (migration and invasion assay) trên các dòng tế bào ung thư gan cũng được ghi nhận khi xử lý chất sạch Hexadecanoic acid và cao chiết diclomethan. Số lượng tế bào xâm lấn khi xử lý với Hexadecanoic acid ở nồng độ 50 µg/ml  ở các dòng tế ung thư gan Hepg2, Huh7 và Chang cell được ghi nhận là 53.88, 67.23 và 70.42 theo thứ tự, khi so sánh với nhóm đối chứng. Chất sạch Hexadecanoic acid cho có khả năng ức chế sự di căn xâm lấn cao hơn so với mẫu cao chiết diclomethan.
7. Sự biểu hiện của một số gen kiểm soát sự di căn xấm lấn tế bào như Snail, Slug, Twist, Zeb, và E-Cadherin giảm đáng kể khi xử lý chất sạch Hexadecanoic acid và cao chiết diclomethane, và thể hiện sự phụ thuộc vào nồng độ xử lý ở cả mức độ mRNA và protein. Ngược lại, chất sạch Hexadecanoic acid và cao chiết diclomethane giúp tăng cường  biểu hiện protein N-Cadherin ở cả mức độ mRNA và protein.

Những đóng góp mới

- Xây dựng được các thí nghiệm giúp sàng lọc hoạt tính kháng ung thư cho các hợp chất mới.
- Đánh giá được mức độ biểu hiện của các EMT marker liên quan đến quá trình di căn xâm lấn của tế bào ung thư gan khi được xử lý với chất sạch và cao chiết tách từ cây an xoa.
- Đề tài đã công bố 1 bài báo quốc tế

 

* Sản phẩm cụ thể giao nộp:
- Các bài báo đã công bố: 1 bài báo quốc tế
(1) Tru Van Nguyen   Luong Thi Tran  Huong Ho Thi  Ho Manh Tuong  Van Hong Nguyen  Van Hanh Nguyen  Thuy Thi Bich Le (2022). Ethyl Acetate Extract of Helicteres hirsuta Suppresses MCF-7 Human Breast Cancer Cell Mobility. Annual Research & Review in Biology, 10-17 DOI: 10.9734/arrb/2022/v37i730517
- Các sản phẩm khác (nếu có): 01 giải pháp hữu ích.
- Quy trình phân lập và tinh chế hợp chất glycosid từ cây an xoa (Helicteres hirsuta Lour) có hoạt tính kháng tế bào ung thư
- Ngoài ra, chủ nhiệm đề tài đã được tuyển dụng biên chế vào viện công nghệ sinh học trong năm 2020.

 

Kiến nghị Cần tiếp tục nghiên cứu hoạt tính kháng ung thư gan từ chất sạch Hexadecanoic acid tách chiết từ cây an xoa ở mức độ in vivo.
Ảnh nổi bật đề tài
1681442330012-T3-NVtru.jpg