- Về khoa học: + Đã xác định được sự có mặt của ciguatoxin-1B và 02 đồng phân 54-deoxyCTX-1B và 52-epi-54-deoxyCTX-1B trong mẫu vật cá Hồng hai chấm Lujanus bohar gây ra 02 vụ ngộ độc thực phẩm tại Việt Nam 2014 và 2016. Cùng với các triệu chứng ngộ độc CFP điển hình của các nạn nhân, khẳng định CTX-1B là độc tố gây ra 02 vụ ngộ độc thực phẩm cá hồng ở nước ta. Đây là công trình khoa học đầu tiên xác nhận độc tố CTX-1B gây ra ngộ độc thực phẩm do tiêu thụ cá hồng tại khu vực Đông Nam Á. Nghiên cứu này cũng bước đầu ghi nhận sự có mặt của độc tố CTX-1B một cách ngẫu nhiên trong cá Lịch (Chình biển) tại vùng biển miền Trung Việt Nam với hàm lượng tương đương với mẫu vật cá Hồng L. bohar gây ra 02 vụ ngộ độc thực phẩm 2014 và 2016, chỉ ra nguy cơ ngộ độc CFP cho người tiêu thụ đối với một số loài cá Lịch biển tại Việt Nam. Đáng chú ý, với hàm lượng của độc tố CTX-1B phát hiện trong mẫu vật loài cá Hồng hai chấm L. bohar thu thập từ vùng biển Ninh Hải-Ninh Thuận khẳng định đây là loài đặc biệt có nguy cơ rất cao gây CFP tại Việt Nam. + Lần đầu tiên tại Việt Nam, đã xác định tetrodotoxin (TTX) là độc tố trong 03 loài ốc bùn N. glans, N. conoidalis và N. pullus thu thập tại Khánh Hoà, xác nhận các vụ ngộ độc do tiêu thụ các loài ốc biển ghi nhận tại Việt Nam là do độc tố này. Với tần suất 100% các mẫu vật thu thập đều chứa độc tố ở hàm lượng cao hơn ngưỡng an toàn được Nhật Bản đề xuất (10 MU/g), kết quả này khẳng định 03 loài ốc bùn N. glans, N. conoidalis và N. pullus tại nước ta là loài độc, không an toàn thực phẩm. Đặc biệt, loài N. glans có độc tính cao, chỉ cần tiêu thụ 12-13 g mô mềm (ứng với 5-6 cá thể ốc) có thể gây tử vong cho người. Kết quả nghiên cứu này đã bổ sung 03 loài ốc bùn trong danh mục các loài động vật biển độc tại Việt Nam. - Về ứng dụng: Xây dựng được quy trình thực nghiệm trong điều kiện PTN hiện có tại Việt Nam, sử dụng hệ thống thiết bị LC-MS 8040 Shimadzu trên cơ sở ứng dụng quy trình chuẩn hiện có của Nhật Bản, và hiệu chỉnh một số điều kiện phân tích khối phổ phù hợp với đặc tính của thiết bị hiện có. Độc tố CTXs được phân tách trên pha tĩnh Poroshell 120 EC-C18 (100 × 2,1 mm i.d.; 2,7 mm particle size), pha động 5 mM ammonium formate, 0,1% formic acid trong nước cất và methanol, chương trình pha động tăng nồng độ methanol từ 80% đến 95% trong 10 phút, giữ ổn định 10 phút, tốc độ dòng 0,25 mL/phút. Chế độ quét ion SIM chọn lọc ion phân tử [M+Na]+ là ion mẹ và mảnh con phù hợp để định tính và định lượng độc tố CTXs đáp ứng được yêu cầu phát hiện độc tố CTX-1B (0,01 ppb) trong mẫu cơ/thịt cá rạn san hô với giới hạn định lượng LOD ở tỉ lệ tín hiệu trên nhiễu nền S/N > 3 và S/N > 10 là 0,25 pg và 1,0 pg trên cột. |